Τις τελευταίες ημέρες ακούγεται όλο και περισσότερο το σενάριο της «επιλεκτικής» ή «μερικής» χρεοκοπίας ως λύση στο οικονομικό πρόβλημα της Ελλάδας. Ο Δημήτρης Μανής εξετάζει τώρα το θέμα αυτό με τον Νίκο Βονόρτα, καθηγητή οικονομικών και διεθνών σχέσεων και διευθυντή του Κέντρου Διεθνών Επιστημονικών και Τεχνολογικών Πολιτικών στο πανεπιστήμιο George Washington της Ουάσιγκτον.
ΔΜ: Γεια σας κ. καθηγητά και καλωσορίσατε στην εκπομπή μας.
ΝΒ: Γεια σας, κ. Μανή σας ευχαριστώ πολύ για την ευκαιρία που μου δίνετε.
ΔΜ: Κύριε καθηγητά, πείτε μας τι σημαίνει πρακτικά το ενδεχόμενο «επιλεκτικής» ή «μερικής» χρεοκοπίας και τι επιπτώσεις θα έχει μια τέτοια λύση για την ελληνική οικονομία, το χρηματοπιστωτικό σύστημα ακόμα και για το μέλλον του ευρώ;
ΝΒ: Εάν γίνει σωστά πολιτικά θα υπάρχει μόνο όφελος για την Ελλάδα. Οι τράπεζες δεν θα πάθουν τίποτα, εάν μπορέσουν και συνεχίσουν να δανείζονται, εάν συμφωνήσει δηλαδή η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) με κάποιο σενάριο να τις δανείζει ώστε να συνεχίσουν την λειτουργία τους, δεν έχουν κανένα πρόβλημα και παράλληλα το ελληνικό δημόσιο δεν θα έχει την θηλιά στο λαιμό, θα πάρει ανάσα.
Τώρα, μέχρι στιγμής ο ιδιωτικός τομέας καθόταν στην άκρη και περίμενε τον δημόσιο τομέα να πάρει στην πλάτη του όλο το ελληνικό πρόβλημα. Αυτό έχει αποδεικτή δύσκολο γιατί οι φίλοι μας και οι Γερμανοί και οι Γάλλοι και οι Φιλανδοί, όπως είδατε στις εφημερίδες, αλλά και άλλοι έχουνε πρόβλημα, οι κυβερνήσεις τους, να πουλήσουν αυτό το πράγμα στους πολίτες τους και δεν είναι και σωστό. Δηλαδή, έχουμε ιδιωτικούς επενδυτές, μεγάλες τράπεζες κυρίως, αλλά και μικρότερες οι οποίες έκαναν κάποιες επενδύσεις στο παρελθόν, αγοράσανε ελληνικό χρέος. Δεν μπορούν να κάθονται στην άκρη και να περιμένουν από τους ξένους φορολογούμενους, τους Γερμανούς και τους Γάλλους να ξεχρεώσουν την Ελλάδα. Αυτό γίνετε αυτή τη στιγμή.
Οίκοι σαν τον Moody’s ή την S&P το θεωρούν αυτό επιλεκτική χρεοκοπία. Οι εταιρείες αυτές είναι κάτω από πίεση από τους πελάτες τους, που είναι επενδυτές και προσπαθούν συνέχεια να τους ενημερώνουν. Παρόλα αυτά ο τρόπος με τον οποίο γίνετε αυτή η ενημέρωση είναι λιγάκι άναρχος.
ΔΜ: Η διαμάχη αυτή μεταξύ των οίκων αξιολόγησης και των πολιτικών ηγεσιών χωρών της Ευρώπης έχει μεταφερθεί και μεταξύ των πολιτικών ηγεσιών των ευρωπαϊκών χωρών και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Ποιοι ωφελούνται και ποιοι ζημιώνονται από το ενδεχόμενο «επιλεκτικής» ή «μερικής» χρεοκοπίας της Ελλάδας;
ΝΒ: Μπορεί να γίνει με τρόπο που θα ωφεληθεί η Ελλάδα και μπορεί να γίνει με πολύ λάθος τρόπο. Υπάρχει αρκετά πολιτικό θέμα εκεί. Εάν γίνει με σωστό τρόπο δεν μπορεί ο κ. Τρισέ να είναι αντίθετος με αυτό, θα πρέπει όλοι αυτοί που εμπλέκονται να συμφωνήσουν. Προς τον παρόν η ΕΚΤ δεν δέχεται καμία απαλλαγή της Ελλάδας από το αρχικό σχέδιο.
ΔΜ: Οι κυβερνήσεις της Γαλλίας και της Γερμανίας τι έχουν να κερδίσουν και προωθούν την λύση αυτή;
ΒΝ: Οι κυβερνήσεις κερδίζουν όταν μπει ο ιδιωτικός τομέας γιατί μπορούν να βγουν και να πουν στους φορολογούμενους τους, τους πολίτες τους ότι δεν είσαστε μόνοι σας εσείς που ξεχρεώνεται τους έλληνες είναι και αυτοί που επένδυσαν εκεί.
ΔΜ: Αντίστοιχα η ΕΚΤ γιατί δεν το θέλει αυτό;
ΝΒ: Οι κεντρικές τράπεζες είναι πολύ σκληρές. Προσπαθούν να κρατήσουν μια πολύ πάγια τακτική, να μην την αλλοιώνουν, γιατί εάν αρχίσουν οι εξαιρέσεις δεν σταματάνε πουθενά. Προσπαθούν, λοιπόν, να αποφύγουν κομφούζιο, να ξέρουνε όλοι ποιοι είναι οι όροι. Το θέμα είναι ότι και οι ΗΠΑ δεν είναι και πολύ καλά όσον αφορά το χρέος τους, αν αρχίσουν τέτοια προβλήματα μπορεί να επεκταθούν και προς τα εδώ σε λίγο.
ΔΜ: Εάν δεν καταλήξουμε στο σενάριο της «επιλεκτικής» χρεοκοπίας, εσείς ποια θεωρείται ως την πιο πιθανή λύση που θα μπορούσε να εφαρμοστεί στην Ελλάδα για να ξεπεράσει τα οικονομικά της προβλήματα;
ΝΒ: Η Ελλάδα εάν δεν κάνει μερική αναδιάρθρωση του χρέους της, για να λέμε τα πράγματα ως έχουν, δεν νομίζω ότι θα δουλέψουν τα νούμερα καλά. Έχουμε πάρα πολύ μεγάλο χρέος σε σύγκριση με το Ακαθάριστο Εγχώριο Προϊόν μας, αλλά κ. Μανή δεν μπορούμε να ξανακάνουμε τα ίδια λάθη που κάναμε μπαίνοντας στο ευρώ. Όταν μπήκαμε στο ευρώ ήταν μια θαυμάσια ευκαιρία για την Ελλάδα, καταπληκτική ευκαιρία. Μπορούσαμε να δανειστούμε με χαμηλά επιτόκια και εάν ήμασταν σωστοί θα είχαμε αναπτυχθεί θαυμάσια, αλλά αντί να αναπτυχθούμε τα χρήματα πήγαν αλλού. Εάν είχαμε επενδύσει τα χρήματα σωστά και έβγαζαν εισόδημα τώρα αυτά τα χρήματα δεν θα υπήρχε θέμα. Ακόμα και αν μας δώσουν την ανάσα αυτή με τα σχέδια που συζητάμε θα πρέπει οι ελληνικές κυβερνήσεις από εδώ και πέρα να είναι πραγματικά σοβαρές, πρέπει να σοβαρευτούμε πάρα πολύ. Εάν δεν σοβαρευτούμε απλώς μια ανάσα θα είναι και σε δέκα χρόνια θα είμαστε πάλι στην ίδια κατάσταση.
ΔΜ: κ. Καθηγητά σας ευχαριστώ πάρα πολύ για τα όσα πολύ ενδιαφέροντα μας μεταφέρατε.
ΝΒ: Εγώ σας ευχαριστώ.