Ο 29χρονος Έντουαρντ Σνόουντεν, ο οποίος ισχυρίζεται ότι είναι ο άνθρωπος που έδωσε στις εφημερίδες “Guardian” και “Washington Post” τις απόρρητες πληροφορίες σχετικά με τα προγράμματα παρακολούθησης τηλεφωνικών συνομιλιών και διαδικτύου από την Εθνική Υπηρεσία Ασφάλειας των ΗΠΑ(NSA), είναι ένας πρώην τεχνικός της αμερικανικής Κεντρικής Υπηρεσίας Πληροφοριών (CIA).
Ο Σνοόυντεν σε επιστολή που έστειλε προς δημοσιογράφους την Κυριακή αναφέρει ότι «Έχουμε καταφέρει να επιβιώσουμε από μεγαλύτερες απειλές στην ιστορία μας από ότι είναι μερικές τρομοκρατικές ομάδες, και περιθωριοποιημένα κράτη, και όλα αυτά χωρίς την χρήση τέτοιων προγραμμάτων. Δεν είναι ότι δεν εκτιμώ την αξία της συλλογής πληροφοριών, αλλά διαφωνώ πλήρως με την ιδέα μια έξυπνης, αυτοματοποιημένης, μαζικής παρακολούθησης. Αυτό για μένα αποτελεί μεγαλύτερη απειλή για τους θεσμούς μιας ελεύθερης κοινωνίας».
Αμερικανοί αξιωματούχοι δεν αρνήθηκαν την ύπαρξη των προγραμμάτων, ωστόσο υποστηρίζουν ότι στόχος τους δεν είναι να παρακολουθούνται οι τηλεφωνικές συνομιλίες των πολιτών, ενώ τονίζουν ότι τα στοιχεία που έχουν συγκεντρωθεί από αυτές τις εφαρμογές έχουν αποτρέψει αρκετές τρομοκρατικές επιθέσεις.
Ο Έντουαρντ Σνόουντεν, που βρίσκεται στο Χόνγκ Κόνγκ, ανέφερε ότι δεν κρύβεται γιατί δεν πιστεύει ότι έκανε λάθος και τονίζει ότι θα ζητήσει άσυλο σε οποιαδήποτε χώρα πιστεύει στην ελευθερία του λόγου και την παγκόσμια προστασία των προσωπικών δεδομένων.
Αναλυτές υποστηρίζουν ότι ενδεχόμενη προσπάθεια των αμερικανικών αρχών για έκδοση του Σνόουντεν στις ΗΠΑ θα είναι μακροχρόνια και περίπλοκη διαδικασία.
Οι ΗΠΑ και το Χονγκ Κονγκ υπέγραψαν συμφωνία για την έκδοση φυγόδικων το 1996, λίγο πριν παραδοθεί ο έλεγχος της περιοχής από την Βρετανία στην Κίνα. Παρότι το Χόνγκ Κόνγκ είναι ημιαυτόνομη περιοχή, το Πεκίνο μπορεί να ασκήσει βέτο στην έκδοση ατόμων εάν πιστεύει ότι κάτι τέτοιο θα βλάψει το «δημόσιο συμφέρον ή την πολιτική του».
Ο Ρόνι Τονγκ, αναλυτής επί νομικών θεμάτων στο Χονγκ Κονγκ, ανέφερε ότι δεν είναι βέβαιος πως, ακόμα και αν οι αμερικανικές αρχές απαγγείλουν κατηγορίες στον Σνόουντεν για την διαρροή απόρρητων εγγράφων, αυτό θα οδηγήσει στην έκδοση του στις ΗΠΑ.
Όπως είπε «Εάν κατηγορηθεί για κατασκοπεία στις ΗΠΑ δεν νομίζω ότι αυτό σημαίνει κάτι στο Χονγκ Κονγκ, γιατί εδώ, προς το παρόν, δεν υπάρχει νομοθεσία που να αφορά την κατασκοπεία ή την διαρροή πληροφοριών εθνικού συμφέροντος. Έγινε πρόσφατα προσπάθεια να περάσει μια τέτοια νομοθεσία αλλά απέτυχε».
Άλλος ένας αναλυτής, ο Σι Γίνχονγκ, από το αμερικανικό Κέντρο Ερευνών του πανεπιστημίου Ρένμιν, διερωτάται γιατί η κινεζική κυβέρνηση να θέλει να εγκρίνει την έκδοση του Σνόουντεν.
«Νομίζω ότι η κυβέρνηση της Κίνας θα λάβει υπόψη της, τις έμμεσες αρνητικές συνέπειες στο προφίλ της σε διεθνές επίπεδο, καθώς δεν αποτελεί συμφέρον της να βοηθήσει τις ΗΠΑ να συλλάβουν κάποιον που δεν έχει κάνει κανένα έγκλημα εναντίον της Κίνας. Εκτός αυτού, εάν δεν το κάνει, μπορεί και η ίδια να κερδίσει την συμπάθεια της διεθνούς κοινότητα», επισημαίνει ο Σι Γίνχονγκ.
Ο Έντουραντ Σνόουντεν έχει εκφράσει ενδιαφέρον να ζητήσει άσυλο στην Ισλανδία, ωστόσο αξιωματούχοι εκεί ανέφεραν ότι θα πρέπει να εμφανιστεί αυτοπροσώπως για να αιτηθεί άσυλο στη χώρα τους.
Ο 29χρονος μεγάλωσε στην ανατολική ακτή των ΗΠΑ, στις πολιτείες της Βόρειας Καρολίνας και του Μέρυλαντ. Σε συνέντευξη του προς την εφημερίδα “Guardian” ο ίδιος ανέφερε ότι δεν τελείωσε ποτέ το λύκειο, αλλά παρακολούθησε μαθήματα ηλεκτρονικών υπολογιστών σε δημόσιο κολέγιο και απέκτησε από εκεί Δίπλωμα Γενικής Εκπαίδευσης.
Κατετάγη στον αμερικανικό στρατό τον Μάιο του 2004, αλλά δεν ολοκλήρωσε την βασική εκπαίδευση, καθώς μετά από ένα ατύχημα έσπασε και τα δύο του πόδια.
Ανέλαβε την πρώτη του δουλειά ως φύλακας ασφαλείας σε εγκαταστάσεις της Εθνικής Υπηρεσίας Ασφάλειας (NSA) που βρίσκονταν στο πανεπιστήμιο του Μέρυλαντ.
Η κλήση που είχε στον προγραμματισμό ηλεκτρονικών υπολογιστών του έδωσε την δυνατότητα, το 2007, να δουλέψει για την Κεντρική Υπηρεσία Πληροφοριών (CIA), η οποία του πρόσφερε μια θέση ειδικού σε θέματα ασφάλειας ηλεκτρονικών συστημάτων στην Γενεύη.
Σύμφωνα με τα όσα αναφέρει ο ίδιος, εγκατέλειψε την CIA το 2009 και έκανε διάφορες δουλειές ως εξωτερικός συνεργάτης στην Εθνική Υπηρεσία Ασφάλειας. Η ιδιωτική εταιρεία συμβούλων Booz Allen Hamilton, ήταν ο τελευταίος εργοδότης του Σνόουντεν πριν προχωρήσει στην διαρροή των απόρρητων εγγράφων. Η συγκεκριμένη εταιρεία αναλαμβάνει συμβόλαια για την NSA, και προσέλαβε τον Σνόουντεν στις αρχές του χρόνου τοποθετώντας τον στα γραφεία της στη Χαβάη.
Ο Σνοόυντεν σε επιστολή που έστειλε προς δημοσιογράφους την Κυριακή αναφέρει ότι «Έχουμε καταφέρει να επιβιώσουμε από μεγαλύτερες απειλές στην ιστορία μας από ότι είναι μερικές τρομοκρατικές ομάδες, και περιθωριοποιημένα κράτη, και όλα αυτά χωρίς την χρήση τέτοιων προγραμμάτων. Δεν είναι ότι δεν εκτιμώ την αξία της συλλογής πληροφοριών, αλλά διαφωνώ πλήρως με την ιδέα μια έξυπνης, αυτοματοποιημένης, μαζικής παρακολούθησης. Αυτό για μένα αποτελεί μεγαλύτερη απειλή για τους θεσμούς μιας ελεύθερης κοινωνίας».
Αμερικανοί αξιωματούχοι δεν αρνήθηκαν την ύπαρξη των προγραμμάτων, ωστόσο υποστηρίζουν ότι στόχος τους δεν είναι να παρακολουθούνται οι τηλεφωνικές συνομιλίες των πολιτών, ενώ τονίζουν ότι τα στοιχεία που έχουν συγκεντρωθεί από αυτές τις εφαρμογές έχουν αποτρέψει αρκετές τρομοκρατικές επιθέσεις.
Ο Έντουαρντ Σνόουντεν, που βρίσκεται στο Χόνγκ Κόνγκ, ανέφερε ότι δεν κρύβεται γιατί δεν πιστεύει ότι έκανε λάθος και τονίζει ότι θα ζητήσει άσυλο σε οποιαδήποτε χώρα πιστεύει στην ελευθερία του λόγου και την παγκόσμια προστασία των προσωπικών δεδομένων.
Αναλυτές υποστηρίζουν ότι ενδεχόμενη προσπάθεια των αμερικανικών αρχών για έκδοση του Σνόουντεν στις ΗΠΑ θα είναι μακροχρόνια και περίπλοκη διαδικασία.
Οι ΗΠΑ και το Χονγκ Κονγκ υπέγραψαν συμφωνία για την έκδοση φυγόδικων το 1996, λίγο πριν παραδοθεί ο έλεγχος της περιοχής από την Βρετανία στην Κίνα. Παρότι το Χόνγκ Κόνγκ είναι ημιαυτόνομη περιοχή, το Πεκίνο μπορεί να ασκήσει βέτο στην έκδοση ατόμων εάν πιστεύει ότι κάτι τέτοιο θα βλάψει το «δημόσιο συμφέρον ή την πολιτική του».
Ο Ρόνι Τονγκ, αναλυτής επί νομικών θεμάτων στο Χονγκ Κονγκ, ανέφερε ότι δεν είναι βέβαιος πως, ακόμα και αν οι αμερικανικές αρχές απαγγείλουν κατηγορίες στον Σνόουντεν για την διαρροή απόρρητων εγγράφων, αυτό θα οδηγήσει στην έκδοση του στις ΗΠΑ.
Όπως είπε «Εάν κατηγορηθεί για κατασκοπεία στις ΗΠΑ δεν νομίζω ότι αυτό σημαίνει κάτι στο Χονγκ Κονγκ, γιατί εδώ, προς το παρόν, δεν υπάρχει νομοθεσία που να αφορά την κατασκοπεία ή την διαρροή πληροφοριών εθνικού συμφέροντος. Έγινε πρόσφατα προσπάθεια να περάσει μια τέτοια νομοθεσία αλλά απέτυχε».
Άλλος ένας αναλυτής, ο Σι Γίνχονγκ, από το αμερικανικό Κέντρο Ερευνών του πανεπιστημίου Ρένμιν, διερωτάται γιατί η κινεζική κυβέρνηση να θέλει να εγκρίνει την έκδοση του Σνόουντεν.
«Νομίζω ότι η κυβέρνηση της Κίνας θα λάβει υπόψη της, τις έμμεσες αρνητικές συνέπειες στο προφίλ της σε διεθνές επίπεδο, καθώς δεν αποτελεί συμφέρον της να βοηθήσει τις ΗΠΑ να συλλάβουν κάποιον που δεν έχει κάνει κανένα έγκλημα εναντίον της Κίνας. Εκτός αυτού, εάν δεν το κάνει, μπορεί και η ίδια να κερδίσει την συμπάθεια της διεθνούς κοινότητα», επισημαίνει ο Σι Γίνχονγκ.
Ο Έντουραντ Σνόουντεν έχει εκφράσει ενδιαφέρον να ζητήσει άσυλο στην Ισλανδία, ωστόσο αξιωματούχοι εκεί ανέφεραν ότι θα πρέπει να εμφανιστεί αυτοπροσώπως για να αιτηθεί άσυλο στη χώρα τους.
Ο 29χρονος μεγάλωσε στην ανατολική ακτή των ΗΠΑ, στις πολιτείες της Βόρειας Καρολίνας και του Μέρυλαντ. Σε συνέντευξη του προς την εφημερίδα “Guardian” ο ίδιος ανέφερε ότι δεν τελείωσε ποτέ το λύκειο, αλλά παρακολούθησε μαθήματα ηλεκτρονικών υπολογιστών σε δημόσιο κολέγιο και απέκτησε από εκεί Δίπλωμα Γενικής Εκπαίδευσης.
Κατετάγη στον αμερικανικό στρατό τον Μάιο του 2004, αλλά δεν ολοκλήρωσε την βασική εκπαίδευση, καθώς μετά από ένα ατύχημα έσπασε και τα δύο του πόδια.
Ανέλαβε την πρώτη του δουλειά ως φύλακας ασφαλείας σε εγκαταστάσεις της Εθνικής Υπηρεσίας Ασφάλειας (NSA) που βρίσκονταν στο πανεπιστήμιο του Μέρυλαντ.
Η κλήση που είχε στον προγραμματισμό ηλεκτρονικών υπολογιστών του έδωσε την δυνατότητα, το 2007, να δουλέψει για την Κεντρική Υπηρεσία Πληροφοριών (CIA), η οποία του πρόσφερε μια θέση ειδικού σε θέματα ασφάλειας ηλεκτρονικών συστημάτων στην Γενεύη.
Σύμφωνα με τα όσα αναφέρει ο ίδιος, εγκατέλειψε την CIA το 2009 και έκανε διάφορες δουλειές ως εξωτερικός συνεργάτης στην Εθνική Υπηρεσία Ασφάλειας. Η ιδιωτική εταιρεία συμβούλων Booz Allen Hamilton, ήταν ο τελευταίος εργοδότης του Σνόουντεν πριν προχωρήσει στην διαρροή των απόρρητων εγγράφων. Η συγκεκριμένη εταιρεία αναλαμβάνει συμβόλαια για την NSA, και προσέλαβε τον Σνόουντεν στις αρχές του χρόνου τοποθετώντας τον στα γραφεία της στη Χαβάη.