Ο τουρισμός για πολλά χρόνια ήταν μια από τις μεγαλύτερες πηγές εισοδήματος της Ελλάδας. Πολλοί ομογενείς στις Ηνωμένες Πολιτείες πιστεύουν πως μια αισθητή αύξηση του διεθνούς τουριστικού ρεύματος προς την Ελλάδα θα μπορούσε να συμβάλει αποφασιστικά στην επίλυση αρκετών από τα οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζει σήμερα η χώρα. Την άποψη αυτή φαίνεται να συμμερίζεται πλήρως ο πλέον αρμόδιος για τέτοια θέματα αξιωματούχος της Ελλάδος, ο Υπουργός Πολιτισμού και Τουρισμού κ. Παύλος Γερουλάνος, ο οποίος αποδέχτηκε πρόσκλησή μας και ήρθε στο στούντιο της Φωνής της Αμερικής για να μας αναπτύξει τις στρατηγικές του, που αποσκοπούν στην προσέλκυση όσο γίνεται περισσότερων τουριστών στην Ελλάδα. Ακολουθεί το ηχητικό και το κείμενο της συζήτησης που είχε με στον Γιώργο Μπίστη.
ΓΜ: Με ιδιαίτερη χαρά φιλοξενούμε σήμερα στο πρόγραμμα μας τον Υπουργό Πολιτισμού και Τουρισμού της Ελλάδας, τον κ. Παύλο Γερουλάνο. Κύριε Υπουργέ καλωσορίσατε. Πολύ χαιρόμαστε πράγματι που είστε εδώ κοντά μας σήμερα. Ξέρουμε ότι καταβάλετε προσπάθειες για την βελτίωση του τουριστικού κλίματος στην Ελλάδα και ότι οι ΗΠΑ είναι ένας από τους σταθμούς, τους πολλούς σταθμούς, που έχετε στο πρόγραμμα σας για να φέρετε περισσότερους επισκέπτες στην χώρα. Μιλήστε μας για αυτή την προσπάθεια σας.
ΠΓ: Πράγματι το ταξίδι μου στην Αμερική έρχεται μετά από μια σειρά ταξιδιών στο Ισραήλ, στην Αγγλία, στη Γερμανία, στη Ρωσία και τώρα εδώ στην Αμερική. Η Αμερικανική αγορά είναι λίγο διαφορετική από τις άλλες τις οποίες ανέφερα. Στις άλλες υπάρχει μια συνεχής ροή και θα έλεγα τους τελευταίους μήνες και λίγο αυξημένη ροή επισκεπτών για την Ελλάδα. Αυτές είναι οι παραδοσιακές μας αγορές, είναι αγορές που είναι κοντά μας. Η Αμερικανική αγορά είναι διαφορετική, είναι μακριά, έχουμε παλιά σχέση με την Αμερική αλλά ο αριθμός των επισκεπτών που μας έρχονται από αυτή την χώρα δεν είναι τόσο μεγάλος. Ο λόγος που μας ενδιαφέρει η Αμερικανική αγορά είναι ότι αντίθετα με το τι είχε ο κόσμος στο νου του παλαιότερα, οι Αμερικανοί επισκέπτες είναι άνθρωποι οι οποίοι έρχονται για να γνωρίσουν τον πολιτισμό μας, τριγυρνούν στην Ελλάδα, δεν μένουν μόνο σε ένα μέρος, δεν πάνε σε ένα ξενοδοχείο και μένουν εκεί για μια εβδομάδα, αλλά τριγυρνούν σε διάφορα μέρη, είναι περιηγητές δηλαδή, είναι άνθρωποι που θέλουν να γνωρίσουν όλο και περισσότερα πράγματα, θέλουν να ζήσουνε με τους ανθρώπους στις διάφορες πόλεις και στα διάφορα χωριά. Αυτό το είδος τουρισμού είναι πάρα πολύ σημαντικό αν θέλουμε να καταφέρουμε να πετύχουμε, αυτό το οποίο πάντα λέμε και είναι να αναβαθμίσουμε τον τουρισμό στις περιοχές εκτός των νησιών. Η Αμερικανική αγορά μας παρέχει τέτοιους επισκέπτες και είναι πάρα πολύ σημαντική για εμάς. Στο παρελθόν, την Αμερικανική αγορά την πλησιάζαμε σαν μια ενιαία αγορά. Αυτό που κάνουμε τελευταία είναι ότι πάμε πολύ στοχευμένα σε συγκεκριμένα κοινά και μιλάμε σε αυτά τα κοινά μέσα από συγκεκριμένα μέσα.
ΓΜ: Δηλαδή, εντοπίζετε για παράδειγμα ποιοί έχουν ενδιαφέρον για αρχαιότητες, ποιοι έχουν ενδιαφέρον για θάλασσες και παραλίες και αποτείνεστε προς την κάθε τέτοια ομάδα με ξεχωριστά μέσα.
ΠΓ: Ακριβώς, ποιοι ενδιαφέρονται για την κρουαζιέρα, ποιοι ενδιαφέρονται για τα μνημεία μας, είναι διαφορετικές ομάδες. Οι ομάδες που θα δω στο ταξίδι μου τώρα είναι βεβαίως, οι Έλληνες της Αμερικής, οι οποίοι κάνανε μια καταπληκτική προσπάθεια πέρυσι όταν η Ελλάδα βρισκότανε στη χειρότερη της κρίση και μας βοήθησαν ταξιδεύοντας στην Ελλάδα. Θέλω να τους ευχαριστήσω και δημόσια για αυτό. Θέλουμε να συνεχιστεί αυτή η ροή, να συνεχιστεί αυτή η προσπάθεια που γίνεται και η οποία είναι ακόμα σημαντική για εμάς.
Με προσκάλεσαν να μιλήσω σε μια δική τους μάζωξη οι εβραίοι της Αμερικής και θεωρούμε ότι είναι ένα κοινό το οποίο ενδιαφέρεται πολύ για την Ελλάδα και για τον Ελληνικό πολιτισμό και βεβαίως ανταποκρίθηκα σε αυτό. Επίσης, έχω συναντήσεις με τον μεγαλύτερο σύλλογο των συνταξιούχων της Αμερικής ο οποίος απαριθμεί 65 εκατομμύρια μέλη, είναι το AARP - American Association of Retired People. Οι άνθρωποι αυτοί είναι ένα πάρα πολύ σημαντικό κοινό για εμάς, είναι κοινό που ενδιαφέρεται για κρουαζιέρες, ενδιαφέρεται να τριγυρίσει στην Ελλάδα και θέλουμε να έχουμε μια καλή επαφή μαζί τους.
ΓΜ: Στη Νέα Υόρκη που πήγατε, είδα με πολύ ενδιαφέρον τη δήλωση που κάνατε ότι ο κύριος στόχος σας ή τουλάχιστον ένας από τους κύριους στόχους σας είναι να δημιουργήσετε τουρισμό για όλη την Ελλάδα για κάθε μέρος της Ελλάδας, από όλα τα μέρη του κόσμου, 365 μέρες το χρόνο. Είναι φιλόδοξο σχέδιο αναμφίβολα και ήδη μας είπατε μερικά από τα πράγματα που θέλετε να κάνετε για να το πετύχετε. Τι άλλο γίνεται προς την ίδια κατεύθυνση;
ΠΓ: Αυτό το όραμα για τον Ελληνικό τουρισμό δεν είναι δικό μου, είναι ένα όραμα το οποίο έχουν εκφράσει και προηγούμενες κυβερνήσεις και η προηγούμενη το έλεγε και πιστεύω ότι είναι ένα διαχρονικό όραμα για τον Ελληνικό τουρισμό και πραγματικά αυτός είναι ο στόχος μας. Απλώς, θα πρέπει να είμαστε πάρα πολύ μεθοδικοί για το πώς να το πετύχουμε. Αυτή τη στιγμή, ο Ελληνικός τουρισμός έρχεται από τρεις, τέσσερις χώρες τις Ευρώπης, σε τέσσερα μέρη της Ελλάδας, τέσσερις μήνες το χρόνο και αυτό πρέπει να το αυξήσουμε προς όλες τις κατευθύνσεις.
Ένα από τα πράγματα που είδαμε είναι ότι για να μπορέσουμε να εξυπηρετήσουμε καλύτερα τουριστικά την υπόλοιπη Ελλάδα, πρέπει να επενδύσουμε στον τουρισμό που θα έρθει στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, στις δύο μεγάλες ελληνικές πόλεις. Κάναμε λοιπόν ένα πρόγραμμα για την Αθήνα, το οποίο λέγεται Αθήνα Κάθε Εβδομάδα, που ουσιαστικά κάθε εβδομάδα αναδεικνύει κάτι διαφορετικό που γίνεται στην Αθήνα και αυτό μας βοηθάει να επικοινωνήσουμε με συγκεκριμένες ομάδες που να ενδιαφέρονται για αυτό το πράγμα. Καλό παράδειγμα, τούτης της προσπάθειας είναι αυτό που κάναμε με τον Μαραθώνιο. Ο κλασσικός Μαραθώνιος δεν ήτανε γνωστός και πέρυσι γιορτάσαμε τα 2,5 χιλιάδες χρόνια από την Μάχη του Μαραθώνα.
ΓΜ: Τα γιορτάζουμε και φέτος όμως.
ΠΓ: Τα γιορτάζουμε και φέτος, ακριβώς, είναι μια καλή ευκαιρία να τα γιορτάσουμε και δυο χρονιές, εξαρτάται πως το μετράει κανείς. Υπάρχει, λοιπόν, πολύ μεγάλο ενδιαφέρον για το Μαραθώνιο και με λίγη διαφήμιση στους Μαραθωνίους του κόσμου καταφέραμε και γεμίσαμε τα Αθηναϊκά ξενοδοχεία για μια ολόκληρη εβδομάδα.
ΓΜ: Αυτό είναι πάρα πολύ σημαντικό, ιδιαίτερα σε αυτή την περίοδο. Μάλιστα, αν θυμάμαι καλά είχε γίνει μια έρευνα, πολύ πρόσφατα, από ένα Αμερικανικό περιοδικό το οποίο έβαλε την Ελλάδα στους 12 ή 15 καλύτερους τουριστικούς προορισμούς του 2011 ακριβώς λόγο του εορτασμού των 2,5 χιλιάδων χρόνων από τη Μάχη του Μαραθώνα. Οπότε χαιρόμαστε που θα τον έχουμε δύο φορές αυτό τον εορτασμό γιατί το όφελος, όσο όφελος μπορεί να προκύψει, είναι διπλό.
ΠΓ: Με την ίδια λογική έχουμε δημιουργήσει ένα πρόγραμμα για την Θεσσαλονίκη. Είναι πολύ σημαντικό για εμάς. Η πόλη της Θεσσαλονίκης έχει τόσο πολύ πλούτο να δώσει. Αν πάει κανείς από τα δυτικά προς τα ανατολικά υπάρχουνε, το νέο Μουσείο της Πέλλας, υπάρχει το Μουσείο της Βεργίνας, η ίδια η πόλη έχει τόσο πολύ πλούτο και τόσο πολύ παράδοση να δώσει, καταπληκτική γαστρονομία και μετά πηγαίνοντας πιο κάτω στη Χαλκιδική είναι μερικά από τα πιο ωραία ξενοδοχεία που έχει η Ελλάδα. Όλα αυτά λοιπόν, η Αθήνα από τη μια μεριά και η Θεσσαλονίκη από την άλλη είναι οι γέφυρες οι οποίες θα βοηθήσουνε να διευρύνουμε το Ελληνικό τουριστικό προϊόν από τα νησιά προς την ηπειρωτική Ελλάδα.
Ένα άλλο πράγμα το οποίο κάνουμε, είναι ένα πρόγραμμα το οποίο λέγεται Ελληνικές Εμπειρίες και ουσιαστικά αυτό μας δίνει την δυνατότητα να καταγράψουμε ολοκληρωμένες εμπειρίες. Δεν κοιτάμε αποσπασματικά ένα μνημείο ή ένα ξενοδοχείο. Για παράδειγμα πάρτε τα Μετέωρα. Δυστυχώς τα Μετέωρα είναι ένα καταπληκτικό μέρος στο οποίο ο κόσμος πάει με λεωφορείο, δεν μένει ούτε καν το βράδυ, και φεύγει. Μια ολοκληρωμένη εμπειρία θα συνέδεε τον προορισμό, για παράδειγμα τον Όλυμπο, μπορείς να σκαρφαλώσεις στον Όλυμπο, μπορείς να ευχαριστηθείς το Ελληνικό φαγητό, έχει κρασιά στην περιοχή γύρω – γύρω, ωραία ξενοδοχεία, έχει αρχαιότητες που αξίζει κανείς να δει. Σαν πακέτο, λοιπόν, ο Όλυμπος ή τα Μετέωρα έχουν πολύ μεγαλύτερη αξία από ότι έχει το μνημείο ή ο προορισμός μόνος του. Αναπτύσσουμε, λοιπόν, αυτές τις εμπειρίες.
Άπαξ και την αναπτύξεις την εμπειρία σωστά τότε μπορείς να την πάρεις και να την διοχετεύσεις στο κοινό που μπορεί να ενδιαφέρεται να έρθει και έτσι με πολύ λίγα χρήματα κάνεις μια πολύ στοχευμένη καμπάνια.
ΓΜ: Μια δυσκολία κ. Υπουργέ, τουλάχιστον όπως τη βλέπουμε εμείς που δεν γνωρίζουμε το θέμα τόσο καλά, είναι εκείνη την οποία εμφανίζουν και διάφορα μέσα ενημέρωσης, το γεγονός δηλαδή ότι έχουν αναπτυχθεί τα τελευταία χρόνια αρκετοί εναλλακτικοί τουριστικοί προορισμοί οι οποίοι είναι πιο προσιτοί, οικονομικά τουλάχιστον, για πολλούς από τους ταξιδιώτες, για πολλούς από τους επισκέπτες, πιθανούς επισκέπτες τις κάθε μιας από αυτές τις χώρες. Πως θα μπορούσε να εξουδετερωθεί ή τουλάχιστον να παρακαμφθεί μέχρι κάποιο σημείο αυτή η δυσκολία η οποία προβάλεται;
ΠΓ: Υπάρχει πράγματι αυτή η εικόνα και εν μέρει είναι αλήθεια, αλλά δεν είναι απόλυτα αλήθεια και θα σας πω γιατί. Πέρυσι στο μέσο της κρίσης μαζέψαμε όλο τον κόσμο που ασχολείται με τον τουρισμό στην Ελλάδα γύρω από ένα τραπέζι και βάλαμε κάποιες προτεραιότητες τις οποίες θα υπηρετούσαμε όλοι μαζί. Μέσα σε αυτές οι Έλληνες ξενοδόχοι δώσανε πολύ καλά πακέτα, μειώσανε τις τιμές και κάνανε πολύ πιο προσιτά τα Ελληνικά ξενοδοχεία και είναι προς τιμήν τους αυτή η προσπάθεια που έγινε. Από τη δική μας την μεριά φέτος μειώσαμε το ΦΠΑ και με αυτό τον τρόπο δίνουμε την δυνατότητα τα Ελληνικά ξενοδοχεία να γίνουνε πιο ανταγωνιστικά, ειδικά για τα πακέτα των τουριστών που είναι πολύ ευαίσθητα στις τιμές.
Αν όμως θέλουμε να αναπτύξουμε τον Ελληνικό τουρισμό μακροχρόνια αυτό που πρέπει να κάνουμε είναι να δώσουμε πολύ καλύτερη αξία σε αυτό το οποίο έχουμε να προσφέρουμε. Είναι αυτό ακριβώς που λέγαμε πριν. Ο άνθρωπος ο οποίος θα πειστεί να τρέξει τον κλασικό Μαραθώνιο δεν κοιτάει να πάρει ένα δωμάτιο με 20 ευρώ λιγότερα. Έρχεται να τρέξει στον Μαραθώνιο και θα δώσει κάτι παραπάνω. Αυτό είναι το είδος του τουρισμού που πρέπει να αναπτύξουμε.
Πρέπει να δώσουμε στον άλλο αξία για αυτό που κάνει και δυστυχώς έχουμε πάρα πολλά πράγματα τα οποία έχουν τεράστια αξία και τα οποία τα απαξιώνουμε οι ίδιοι. Όταν, ας πούμε, κάθεσαι πάνω σε ένα τόσο σημαντικό πράγμα όπως είναι η κλασική διαδρομή του Μαραθωνίου, είναι κρίμα να μην της δώσεις την αξία που έχει. Όταν ο Όλυμπος βρίσκεται μέσα στη χώρα σου είναι κρίμα να μην τον αναδεικνύεις σαν ένα προορισμό για τους αναρριχητές και τους οδοιπόρους. Όταν η Πελοπόννησος έχει τόσο ωραία μνημεία και μια περιήγηση γύρω από την Πελοπόννησο μπορεί να είναι μια καταπληκτική τουριστική εμπειρία, είναι κρίμα ότι την Πελοπόννησο δεν την προωθούμε με έναν ολοκληρωμένο και σωστό τρόπο. Αυτό κοιτάμε να αλλάξουμε και επειδή τώρα δεν έχουμε πια τα χρήματα που είχαμε παλιά είμαστε υποχρεωμένοι εκ των πραγμάτων να κάνουμε περισσότερα με λιγότερα. Αυτό είναι η πρόκληση που έχουμε μπροστά μας και για αυτό βρίσκουμε συνέχεια καινούργια προϊόντα τα οποία μπορούμε συνδέοντας τα με το σωστό τρόπο να κάνουμε τον άλλο να δει την αξία που έχει αυτός ο τουριστικός προορισμός. Αν τα καταφέρουμε, τότε δεν θα χρειάζεται να ανταγωνιζόμαστε περιοχές που έχουν πιο φτηνά εργατικά και άρα πιο φτηνά πακέτα τουριστικά.
ΓΜ: Νομίζω ότι εφόσον έχετε αντιληφτεί την πρόκληση και λαμβάνονται μέτρα για την αντιμετώπιση της είμαι απόλυτα βέβαιος ότι με την επινοητικότητα και την εργατικότητα που διακρίνει τον ελληνικό λαό αυτά τα προβλήματα αργά η γρήγορα θα έχουν ξεπεραστεί. Αλλά ο τουρισμός, να πούμε εδώ κ. Υπουργέ, είναι το ένα σκέλος της αρμοδιότητας σας υπάρχει και ένα άλλος τομέας, πολύ σημαντικός επίσης, και αυτός είναι η προβολή της πολιτιστικής κληρονομιάς της Ελλάδας.
ΠΓ: Εμάς μας αρέσει να τα βλέπουμε και τα δύο μαζί. Είναι μόλις πρόσφατη η σύνδεση των δύο Υπουργείων και δεν έχει καταφέρει ακόμα να αναδείξει όλες τις δυνατότητες του, αλλά σιγά-σιγά βλέπουμε ότι οι συνέργιες που υπάρχουν μεταξύ του πολιτισμού και του τουρισμού είναι τόσο ισχυρές που αυτό που θα πετύχουμε και για τα δύο είναι πάρα πολύ σημαντικό από το καθένα ξεχωριστά. Ο τουρισμός παίρνει μια πολύ πιο ενδιαφέρουσα διάσταση από αυτή που είχε ενδεχομένως παλαιότερα και ο πολιτισμός, του δίνεται μια ενέργεια καινούργια.
Βλέπουμε το ενδιαφέρον που υπάρχει πλέον από τους επισκέπτες για οτιδήποτε πολιτιστικό, από τα Φεστιβάλ που γίνονται στην Ελλάδα, για παράδειγμα το Φεστιβάλ Αθηνών, το Φεστιβάλ Χορού της Καλαμάτας, το Φεστιβάλ Κινηματογράφου της Θεσσαλονίκης, το Φεστιβάλ Μικρού Μήκους στη Δράμα. Αυτά τα Φεστιβάλ έχουν αρχίσει να παίρνουν διεθνείς διαστάσεις και είναι πάρα πολύ σημαντικό ότι τα καλλιεργούμε και με το μάτι μας προς την προσέλκυση επισκεπτών. Αλλά δεν είναι μόνο αυτό, μας λέγανε από ταξιδιωτικά περιοδικά ότι ενδιαφέρονται για τις ανασκαφές στην Ελλάδα. Οι ανασκαφές μπορούν να γίνουν χώρος προσέλκυσης επισκεπτών, με προσοχή βέβαια, πάντα με την συνεργασία των αρχαιολόγων που κάνουν αυτή τη δουλειά, που είναι μια πάρα πολύ ευαίσθητη δουλειά, αλλά το ενδιαφέρον είναι τεράστιο. Αυτά είναι που πρέπει να αξιοποιήσουμε και για αυτό το όταν συνδέονται αυτοί οι δύο κόσμοι μαζί αυτό το οποίο μπορείς να πετύχεις είναι πιο ουσιαστικό από αυτό που μπορείς να πετύχεις άμα τα δύο είναι ξεχωριστά.
ΓΜ: Να συνδέσω τώρα όλα αυτά που είπατε και με την επίσκεψη σας εδώ στην Ουάσιγκτον, στα πλαίσια της οποίας, από ότι μαθαίνουμε, εξετάζετε και το ενδεχόμενο να δημιουργηθεί μια Έκθεση Βυζαντινής Τέχνης εδώ στην Αμερικανική πρωτεύουσα.
ΠΓ: Αυτός είναι ο στόχος μας και θεωρούμε ότι είναι πάρα πολύ σημαντικό. Η τελευταία έκθεσης βυζαντινής τέχνης που έχει γίνει στην Αμερική ήταν πριν από αρκετά χρόνια και ήταν στην Νέα Υόρκη. Στην Ουάσιγκτον δεν έχει έρθει ποτέ κάτι τέτοιο και βρισκόμαστε αυτή τη στιγμή σε διαπραγμάτευση με την Ουάσιγκτον και ίσως μια ακόμα πόλη για μεγάλη έκθεση βυζαντινής τέχνης. Εκτός της τεράστιας πολιτικής σημασίας που κάτι τέτοιο θα είχε, είναι μια ευκαιρία ο ελληνισμός της διασποράς να βοηθήσει, να κινητοποιηθεί, να βρει ένα σημείο επαφής για να γίνει αυτή η εμπειρία πάρα πολύ πιο πλούσια και θα μπορούσαμε να κάνουμε συναυλίες σε μέρη όπως είναι το Kennedy Center ή να κάνουμε εκθέσεις σε μουσεία και βλέπουμε πολύ μεγάλο ενδιαφέρον από τον ελληνισμό εδώ πέρα για να ανταποκριθεί σε κάτι τέτοιο.
Το 2013 έχουμε ένα πρόγραμμα για τη Θεσσαλονίκη όπου κάθε χρόνο η πόλη καλεί μια περιοχή του κόσμου. Φέτος καλεί την Μέση Ανατολή και όλοι οι πολιτιστικοί φορείς της Θεσσαλονίκης καλούν καλλιτέχνες από τη Μέση Ανατολή. Του χρόνου έχουμε την νοτιοανατολική Ευρώπη διότι είναι τα 100 χρόνια από την απελευθέρωση της πόλης, το 2013 είναι η Αμερική, το 2014 η Ρωσία και το 2015 η Κίνα. Το 2013 λόγω της Έκθεσης Βυζαντινής Τέχνης που θα γίνει εδώ, είπαμε ότι θα είναι πολύ ωραίο και στη Θεσσαλονίκη να προσκαλεστούν Αμερικανοί καλλιτέχνες είτε είναι ζωγράφοι, είτε είναι μουσικοί, είτε οτιδήποτε άλλο. Η πόλη θα τους προσκαλέσει και αυτό θα δημιουργήσει και ένα ενδιαφέρον και από την Αμερικανική μεριά. Αυτό μας δίνει την δυνατότητα να προσκαλέσουμε δημοσιογράφους, να προσκαλέσουμε τουριστικούς πράκτορες να γνωρίσουν την πόλη της Θεσσαλονίκης και να γίνει γέφυρα μεταξύ της πόλης της Θεσσαλονίκης και της Αμερικής, πράγμα που θεωρούμε ότι είναι απολύτως απαραίτητο.
Οι Αμερικάνοι θαυμάζουν τον αρχαίο Ελληνικό πολιτισμό, θέλουμε να γνωρίσουν την Βεργίνα, την Πέλλα και όλες αυτές τις ομορφιές γύρω από τη Θεσσαλονίκη, να γνωρίσουν την πόλη της Θεσσαλονίκης και είναι μια ευκαιρία να κάνουμε την Θεσσαλονίκη γνωστή και σε αυτή εδώ την ήπειρο.
ΓΜ: Κύριε Υπουργέ σας ευχαριστώ για το χρόνο που αφιερώσατε κοντά μας σήμερα, για τις τόσο ενδιαφέρουσες πληροφορίες που μας δώσατε και να ευχηθούμε σε αυτό το σημείο να υλοποιηθούν γρήγορα τα σχέδια σας, γιατί είναι καλά όχι μόνο για τους Έλληνες της Αμερικής και τους άλλους που θα ήθελαν πολύ να γυρίσουν στην Ελλάδα και να δουν όλα αυτά τα θαυμάσια πράγματα που αναφέρατε αλλά και για την ίδια την Ελλάδα. Και αυτή θα ωφεληθεί πάρα πολύ από τα σχέδια αυτά αν υλοποιηθούν γρήγορα. Ευχόμαστε, λοιπόν, σε μια ταχεία υλοποίηση τους.
ΠΓ: Σας ευχαριστώ, το ίδιο εύχομαι και εγώ και μετά από δύο ουσιαστικά πολύ δύσκολες χρονιές, μοιάζει η Ελλάδα να επιστρέφει στο επίκεντρο της προσοχής αρκετών ανθρώπων και είμαστε χαρούμενοι για αυτό.
