Προσωπική ελευθερία και κρατική ασφάλεια. Ποια είναι τα όρια;

Η πρόσφατη αποκάλυψη μυστικού προγράμματος παρακολούθησης στοιχείων τηλεφωνικών συνδιαλέξεων στις ΗΠΑ εγείρει ερωτηματικά για τα όρια του προσωπικού απορρήτου και του κρατικού παρεμβατισμού.

Εμπειρογνώμονες λένε ότι το Υπουργείο Δικαιοσύνης ξεπέρασε τα επιτρεπόμενα όρια όταν με μυστική διαδικασία απέκτησε στοιχεία τηλεφωνικών συνδιαλέξεων δημοσιογράφων του Ασσόσιεντεντ Πρες αναφορικά με έρευνα για την Αλ Κάιντα στην Υεμένη.

​
Ο Φρανκ Σέσνο, διευθυντής του Τμήματος Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης του Πανεπιστήμιου Τζωρτζ Ουάσιγκτον, πιστεύει ότι η ενέργεια αυτή της αμερικανικής κυβέρνησης αποτελεί κατάχρηση εξουσίας. «Παρακολούθησαν επί 2 μήνες τις τηλεφωνικές συνδιαλέξεις περίπου 24 δημοσιογράφων» λέει ο Σέσνο. «Η ενέργεια αυτή αποτελεί μεγάλη παρέμβαση στο έργο των δημοσιογράφων, στο γεγονός ότι χρειάζεται να προστατεύουν τις πηγές τους και την ροή των πληροφοριών σε μία ελεύθερη και ανοικτή κοινωνία».

Ο κ. Σέσνο υποστηρίζει ότι είναι σημαντικό οι δημοσιογράφοι να αναγνωρίσουν την ισορροπία που πρέπει να υπάρχει μεταξύ του δικαιώματος των πολιτών να ενημερώνονται για τις ενέργειες της κυβέρνησής τους, αλλά και της ευθύνης του κρατικού μηχανισμού να προστατέψει πληροφορίες για την ασφάλεια των πολιτών. Υπάρχουν όμως όρια. «Tα πράγματα γίνονται πολύ επικίνδυνα αν η κυβέρνηση γυρίσει και πει στους δημοσιογράφους, είναι ποινικό αδίκημα να ψάχνετε γι αυτές τις πληροφορίες, γιατί η αναζήτηση της αλήθειας δεν πρέπει να θεωρείται αδίκημα», τονίζει.

Η τεχνολογία έχει αλλάξει την σχέση του ατόμου με την εξουσία, επηρεάζοντας όχι μόνο την δυνατότητα των δημοσιογράφων να προστατέψουν εκείνους που τους παρέχουν πληροφορίες, αλλά και εκείνους που κατασκοπεύουν.

Ο Μπιλ Κόβατς είναι πρώην δημοσιογράφος και αρχισυντάκτης της εφημερίδας Νιου Γιορκ Τάιμς. «Οι νέες τεχνολογίες, ευθύνονται ως επί το πλείστον για την κρίση αυτή», τονίζει. «Αν θέλουμε η Αμερική και το σύνταγμα να εξακολουθήσουν να λειτουργούν τον 21ο αιώνα, το βάρος πέφτει σε εμάς, πρέπει να αποφασίσουμε στο πως η ελευθερία στις επικοινωνίες επηρεάζει τη σχέση μεταξύ ομοσπονδιακών, τοπικών και πολιτειακών φορέων στην εφαρμογή των νόμων».

Πρόσφατη έρευνα του Κέντρου Έρευνας Πιού και της εφημερίδας Ουάσιγκτον Ποστ βρήκε ότι το 56% των αμερικανών πιστεύουν πως το πρόγραμμα παρακολούθησης τηλεφωνικών συνδιαλέξεων της Εθνικής Υπηρεσίας Ασφάλειας είναι ένας αποδεκτός τρόπος για την κυβέρνηση να ερευνά υποθέσεις τρομοκρατίας. Ο Λευκός Οίκος υποστηρίζει ότι η απόφαση δικαστηρίου που επιτρέπει στην κυβέρνηση τη συλλογή των τηλεφωνικών αρχείων των αμερικανών είναι κρίσιμης σημασίας εργαλείο για την αντιμετώπιση των τρομοκρατικών απειλών. Από την πλευρά του ο Πρόεδρος Ομπάμα δηλώνει ότι δέχεται το διάλογο για την εύρεση ισορροπίας μεταξύ ανθρωπίνων δικαιωμάτων και παρακολούθησης, αλλά τόνισε ότι θα κάνει ότι μπορεί ώστε οι ΗΠΑ να παραμείνουν ασφαλείς.

Ο κ. Κόβατζ προσθέτει ότι είναι στα χέρια του Πρόεδρου να ξεκινήσει έναν τέτοιο διάλογο. «Η Αμερική τώρα είναι αντιμέτωπη μ’ έναν εχθρό, απροσδιόριστο, που για τον περισσότερο κόσμο παραμένει άγνωστος» λέει ο Κοβατζ. «Με την τεχνολογία που έχουμε στα χέρια μας οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο Πρόεδρος και ο Υπουργός Δικαιοσύνης είναι άνευ προηγούμενου. Πρέπει λοιπόν να επιμορφώσουν τον κόσμο, να ξεκινήσουν ένα διάλογο με τους δημοσιογράφους και τον Αμερικανικό λαό, να αναφερθούν σ’ αυτό τον αγώνα και στο πως μπορούμε να πορευτούμε από δω και πέρα».

Ποιά είναι λοιπόν η σχέση μεταξύ κρατικής ασφάλειας και προσωπικών ελευθεριών και ποια είναι τα επιτρεπτά όρια. Μέσα στα προσεχή χρόνια θα δούμε πως θα εξελιχθεί αυτός ο διάλογος.