Έκκληση για τον τερματισμό των πολέμων

Έκκληση για τον τερματισμό των πολέμων σ’ ολόκληρο το κόσμο απευθύνει η ελληνοαμερικανίδα εικαστικός Ελένη Μυλωνά στα πλαίσια της έκθεσή της με τίτλο Το Καταραμένο Φίδι που εκτίθεται στο Μουσείο Μπενάκη στην Αθήνα.

Ο τίτλος της έκθεσης προέρχεται από το παραδοσιακό παραμύθι του Θεάτρου Σκιών όπου το καταραμένο φίδι φυλάει την πηγή και ζητά ανθρωποθυσία για ν’ αφήσει τον κόσμο να πάρει νερό, μέχρι που έρχεται ο Μέγας Αλέξανδρος και το σκοτώνει με την παρέμβαση του Καραγκιόζη.


Η Ελένη Μυλωνά ζει επί δεκαετίες στη Νέα Υόρκη, μιλήσα μαζί της στο δεύτερο σπίτι της, την Αίγινα.

ΖΛ: Καλωσόρισες στη ΦτΑ. Στην έκθεση σου αυτή φωτογραφίζεις τον εαυτό σου με ευρηματικά αυτοσχέδια κράνη από αντικείμενα, όπως ένα σουρωτήρι, ή ένα προφυλακτήρα αυτοκίνητου, παρουσιάζεις επίσης πίνακες ζωγραφικής και βίντεο. Πως ξεκίνησε η ιδέα;
​Ε. Μυλωνά: Η ιδέα ξεκίνησε πριν από λίγα χρόνια όταν είδα στο διαδίκτυο φωτογραφίες ανταποκριτών από την πλατεία Ταχρίρ (στην Αίγυπτο) τις πρώτες μέρες (των κινητοποιήσεων), δεν πέφτανε σφαίρες ακόμα, ήμασταν στις πέτρες και (οι διαδηλωτές) είχανε φτιάξει διάφορα αυτοσχέδια κράνη από ότι υλικό μπορείς να φανταστείς για να προστατεύσουν το κεφάλι τους. Ήταν ένας ο οποίος είχε βάλει ψωμιά τυλιγμένα με πλαστικό από πάνω, άλλος είχε τρία μπουκάλια, άλλος είχε μια κατσαρόλα. Η κατσαρόλα φοριόταν πάρα πολύ. Τέτοια ήταν η ευρηματικότητα, μου άρεσαν πολύ αυτά που είχαν φτιάξει οι απλοί άνθρωποι από ανάγκη, αλλά και με χιούμορ συγχρόνως, που άρχισα και εγώ να ζωγραφίζω, να τα φτιάχνω με μολύβι, πρώτα, μετά τα έφτιαξα με λάδι. Πέρασα πολύ καιρό μ’ αυτές τις εικόνες και τους ανθρώπους, ήταν πια υπαρκτά πρόσωπα.
Στη συνέχεια, επειδή μαζεύω σκουπίδια από τις παραλίες της Αίγινας και έχω μια συλλογή από ενδιαφέροντα και περίεργα αντικείμενα κάποια στιγμή άρχισα να τα βάζω πάνω στο κεφάλι μου.

ΖΛ: ...και να τα φωτογραφίζεις. Χρησιμοποιείς τον εαυτό σου ως μοντέλο στις φωτογραφίες, παίρνεις ουσιαστικά τη θέση του διαδηλωτή.

Ε. Μυλωνά: Ναι βεβαίως παίρνω τη θέση του διαδηλωτή, δηλαδή ταυτίζομαι με το διαδηλωτή, αλλά συγχρόνως ταυτίζομαι και με το φωτογράφο που βρίσκεται εκεί. Γίνεται δηλαδή ένα παιχνίδι πολλαπλό.

ΖΛ: Έχεις σπουδάσει δημοσιογραφία στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια και στο μεγαλύτερο μέρος της δουλειάς σου χρησιμοποιείς την φωτογραφία σαν μέσο έκφρασης. Στην έκθεση αυτή υπάρχει και ένα βίντεο όπου αναλαμβάνεις το ρόλο του τελάλη που ζητά επίμονα να σταματήσουν οι πόλεμοι. Με ποιο ρόλο ταυτίζεσαι περισσότερο: του τελάλη ή του διαδηλωτή;

Ε. Μυλωνά: Στο βίντεο παίζω το ρόλο του τελάλη, αλλά επειδή αναφέρομαι σε λαούς, λέω Αφγανούς και Ουκρανούς και Ιρακινούς, ταυτίζομαι και με αυτούς. Είμαι μεν ο τελάλης που κάνει έκκληση, αλλά ταυτίζομαι και με τους λαούς (που ζητούν βοήθεια).

ΖΛ: Τι θα ήθελες ο θεατής να αποκομίσει απ’ την έκθεση;

Ε. Μυλωνά: Αυτό που βγαίνει, αυτό που αντιλαμβάνομαι από τον θεατή, και με ευχαριστεί ιδιαιτέρως, είναι ότι η έκθεση του ανεβάζει το ηθικό. Δηλαδή όταν ο Άγγελος Δεληβοριάς, ο διευθυντής του Μουσείου Μπενάκη, πρωτοείδε την έκθεση μου λέει «Μου έφτιαξες τα κέφια». Πως ακριβώς έγινε αυτό; Είναι ίσως το χιούμορ, μαζί με την έκκληση, και ο τελάλης, γίνονται ένα συνονθύλευμα το όποιο περνάει ως θετικό και σου ανεβάζει το ηθικό.

Η Ελένη Μυλωνά προσπαθεί λοιπόν με το χιούμορ να δαμάσει το «φίδι» του πολέμου.

Το Καταραμένο Φίδι εκτίθεται στο Μουσείο Μπενάκη μέχρι τις 31 Μαΐου. Επόμενος σταθμός της έκθεσης είναι το Μόναχο. Ξενάγηση στην έκθεση θα πραγματοποιηθεί με την επιμελήτρια Χριστίνα Πετρινού και τον Παντελή Χανδρή, καθηγητή της Σχολής Καλών Τεχνών, την Πέμπτη 22 Μαΐου, στις 13:00 και τον Θανάση Μουτσόπουλο, καθηγητή του Πολυτεχνείου, το Σάββατο 24 Μαΐου, στις 13:00.