Μεγαλύτερη η αποφασιστικότητα και προσήλωση για την επίλυση του Κυπριακού

40 χρόνια συμπληρώνονται φέτος από την Τουρκική εισβολή στην Κύπρο. Ο ελληνοκύπριος διαπραγματευτής πρέσβης Ανδρέας Μαυρογιάννης μίλησε την Πέμπτη στο Κέντρο Στρατηγικών Μελετών στην Ουάσιγκτον για τις προοπτικές επίλυσης του Κυπριακού και τις νέες ευκαιρίες που παρουσιάζονται. Το κοινό που ήρθε να τον ακούσει αποτελείτο από ακαδημαϊκούς, διπλωμάτες, κυβερνητικού αξιωματούχους και δημοσιογράφους.

«H κατάσταση τώρα είναι τελείως διαφορετική απ’ ότι ήταν πριν από λίγα χρόνια», τόνισε. «Όλες οι εμπλεκόμενες πλευρές διαθέτουν μεγαλύτερη αποφασιστικότητα και προσήλωση. Ισχύει για εμάς, ισχύει για την Τουρκία, για την ηγεσία των τουρκοκυπρίων και για την Ευρωπαϊκή Ένωση, τα Ηνωμένα Έθνη, τις ΗΠΑ και άλλα μέλη της διεθνούς κοινότητας».

Ο ελληνοκύπριος διαπραγματευτής ανέφερε ότι οι συνομιλίες βρίσκονται σε διαδικασία καταγραφής και εκτίμησης των θέσεων των δύο πλευρών με επόμενο βήμα την εις βάθος εξέταση όλων των θεμάτων. Εκτός από τις διαπραγματεύσεις όμως ο κ Μαυρογιάννης ανέφερε ότι χρειάζεται να παρθούν και παράλληλες πρωτοβουλίες που μπορούν να ενισχύσουν την όλη διαδικασία. «Χρειαζόμαστε» τόνισε « μερικά μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης (ΜΟΕ)» που μπορούν «να αλλάξουν τους όρους του παιχνιδιού».
​Στα πλαίσια απάντησης σε ερώτηση του κοινού αναφέρθηκε συγκεκριμένα στην επιστροφή των Βαρωσίων, μίας συνοικίας της Αμμοχώστου. Τη διοίκηση θα αναλάβουν τα Ηνωμένα Έθνη, ενώ αναμένεται να επιστρέψουν περίπου 30.000 ελληνοκύπριοι πρόσφυγες στα σπίτια του. Ανέφερε επίσης ότι θα χρειαστεί η ανάπλαση της πόλης μέσω ενός μείζονος σχεδίου (master plan) με τη συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα. Επίσης ανάφερε ότι στα πλαίσια των ΜΟΕ θα άνοιγε το λιμάνι της Αμμοχώστου για τη διακίνηση τουρκοκυπριακών προϊόντων σε χώρες της Ε.Ε.

Οι ερωτήσεις του κοινού για τον ελληνοκύπριο διαπραγματευτή ήταν πολλές. Σε ερώτηση για τους εποίκους ανέφερε ότι η θέση της Κυπριακής κυβέρνησης είναι η επιστροφή των εποίκων στην Τουρκία κατά τρόπο που σέβεται τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις ιδιαιτερότητες της κάθε περίπτωσης. Ανέφερε επίσης ότι ο εποικισμός σύμφωνα με τη διεθνή νομοθεσία αποτελεί έγκλημα πολέμου. Πρόσθεσε επίσης ότι η ιδέα της επίλυσης ενέχει «την αποκατάσταση του δικαιώματος όλων να επιστρέψουν».

Εκτός από την πολιτική βούληση και διαδικασία, η ανακάλυψη υδρογονανθράκων φαίνεται να έχει αλλάξει το παιχνίδι. «Εξετάζεται η κατασκευή αγωγού που μπορεί να περνά από την Τουρκία και να καταλήγει στην Ευρώπη», ανέφερε. «Άλλη εναλλακτική λύση είναι «οδός» που θα συνδέει το Ισραήλ, την Κύπρο, πιθανά και το Λίβανο και την Ελλάδα με την Ε.Ε. και αυτό φυσικά θα συντελέσει στη ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης και θα ενισχύσει την στρατηγική σημασία της περιοχής μας». Με τον τρόπο αυτό η Ευρώπη θα διασφαλιστεί ενεργειακά.

«Η νέα γεωπολιτική πραγματικότητα συνέτεινε στο ενισχυμένο ενδιαφέρον των αμερικανών για την περιοχή μας» τόνισε. «Το ενδιαφέρον τους δεν είναι για να κλέψουν τους υδρογονάνθρακες, αλλά ενδιαφέρονται για τη διατήρηση της σταθερότητας και της προβλεψιμότητας στην περιοχή και για τη διασφάλιση των ευρύτερων αμερικανικών και δυτικών συμφερόντων.

Η οικονομική διάσταση του ενεργειακού μέλλοντος υποβοηθά την πολιτική διαδικασία. «Η Τουρκία έχει μεγάλες ενεργειακές ανάγκες» επεσήμανε ο κ Μαυρογιάννης «και θα ήθελε να βρει τρόπο να τις καλύψει μέσω του Ισραήλ και της Κύπρου και αυτό είναι βασικό τους κίνητρο για την επίλυση του Κυπριακού». Παράλληλα οι ενεργειακές προοπτικές για την ευρύτερη περιοχή εντείνουν το ενδιαφέρον της Αμερικής για την Κύπρο.

«Η Κύπρος βρίσκεται σ’ αυτή τη νέα κατάσταση, ίσως για πρώτη φορά στην ιστορία της δεν ζητά, αλλά όλοι οι άλλοι χρειάζονται την Κύπρο, και αυτό δεν συμβαίνει συχνά» τονίζει ο πρέσβης. «Αυτό επίσης σημαίνει ότι η επίλυση του Κυπριακού θα γίνει με τρόπο που να επιτρέπει στην Κύπρο να παίξει το ρόλο της».