Μετά τις επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου 2001 οι Ηνωμένες Πολιτείες και σύμμαχοι τους στο ΝΑΤΟ ξεκίνησαν πόλεμο στο Αφγανιστάν για να απομακρύνουν τους Ταλεμπάν από την εξουσία και να εξαρθρώσουν τους τρομοκράτες που έβρισκαν εκεί καταφύγιο.
Ο Μοχάμετ Γιασίν Τζαν κάνει μαθήματα στα παιδιά του και τα προετοιμάζει για το μέλλον, το οποίο όμως στην χώρα που μένει, το Αφγανιστάν, είναι αβέβαιο. Επέστρεψε εκεί όταν έφτασαν και τα συμμαχικά στρατεύματα πριν δέκα χρόνια με την προσδοκία μιας ειρηνικής ζωής.
Τώρα οι κόρες του πάνε σχολείο στην Καμπούλ, απαλλαγμένες από τους περιορισμούς που επέβαλε στις γυναίκες το αυταρχικό καθεστώς των Ταλεμπάν. Το πηδάλιο της χώρας έχει αναλάβει δημοκρατικά εκλεγμένη κυβέρνηση και δυνάμεις του ΝΑΤΟ και του Αφγανιστάν προστατεύουν μεγάλες περιοχές της. Αλλά οι Ταλιμπάν εξακολουθούν να αποτελούν απειλή και η ειρήνη παραμένει άπιαστο όνειρο στο Αφγανιστάν.
Φτώχια και διαφθορά είναι εξαπλωμένες παντού εκεί. Η καλλιέργεια παπαρούνας και το λαθρεμπόριο ναρκωτικών αποτελούν για πολλούς τρόπο ζωής. Η βουλευτής Φαουζάι Κουφί, ανησυχεί πως εάν η Δύση εγκαταλείψει την χώρα της το Αφγανιστάν θα ξαναζήσει την αναταραχή που γνώρισε μετά την αποχώρηση των σοβιετικών το 1989 και την άνοδο των Ταλιμπάν στην εξουσία. Μας είπε:
«Φοβόμαστε πως αν οι δυτικές δυνάμεις φύγουν πρόωρα, πριν τελειώσει ο πόλεμος και εδραιωθεί η ειρήνη, θα έχουμε χειρότερη κατάσταση από εκείνη του 92. Αυξημένη ανασφάλεια και επιστροφή των Ταλεμπάν θα έχουν αρνητικές συνέπειες για εμάς τις γυναίκες, τον υπόλοιπο Αφγανικό λαό αλλά και τον κόσμο όλο».
Το ΝΑΤΟ ολοκληρώνει τον μάχιμο ρόλο του στο Αφγανιστάν και η Αμερική σχεδιάζει να αποσύρει τα στρατεύματά της μέχρι το 2014. Όσο για τον Μοχάμεντ Γιασήν Τζαν, το μόνο που θέλει είναι μια καλύτερη ζωή για τις κόρες του στο Αφγανιστάν. Λέει:
«Αν η ειρήνη αποκατασταθεί, τα παιδιά μου θα βγάλουν το σχολείο και θα υπηρετήσουν την χώρα μας, σαν καλοί πολίτες της. Αλλά αν οι Αμερικανοί αποσυρθούν και τα πράγματα χειροτερέψουν τότε θα πουλήσουμε ότι έχουμε και θα φύγουμε από το Αφγανιστάν».
Σε μια τέτοια περίπτωση λέει ο Γιασίν τα όνειρά του για καλύτερη ζωή θα διαλυθούν και το Αφγανιστάν θα εκτεθεί στον κίνδυνο νέων πολύχρονων πολέμων.
Μετά την επέμβαση στο Αφγανιστάν οι Ηνωμένες Πολιτείες ξεκίνησαν άλλο πόλεμο, στο Ιράκ, όπου ανέτρεψαν τον δικτάτορα Σαντάμ Χουσεϊν. Απρομελέτητη συνέπεια της ανατροπής του Σαντάμ ήταν το ξέσπασμα μιας οκτάχρονης εμφύλιας διαμάχης που άφησε βαριά τραύματα στην νέα γενιά της χώρας.
Ο Μοχάμεντ Αχμέντ και ο Σαντίκ Αλί ήταν πάντα αχώριστοι φίλοι. Γεννήθηκαν με διαφορά μερικούς μόνον μήνες ο ένας από τον άλλο και μεγάλωσαν στο ίδιο τετράγωνο. Πήγαιναν πεζή στο σχολείο και καθοδόν έπλαθαν όνειρα να γίνουν μεγάλοι ποδοσφαιριστές. Ήταν επίσης μαζί μια μέρα πριν τέσσαρα χρόνια όταν στον χώρο που παίζανε έπεσε μια ρουκέτα. Από την έκρηξη ο Αλί έχασε το δεξί του πόδι και ο Αχμέντ το αριστερό. Ένας άλλος φίλος τους σκοτώθηκε. Ο Μοχάμεντ Αχμέντ έχει αποδεχτεί την νέα πραγματικότητα. Όπως μας είπε:
«Το όνειρό μου ήταν να γίνω τρανός ποδοσφαιριστής αλλά από τότε που έχασα το πόδι μου ξέρω πως δεν θα το πετύχω.
Μετά την ανατροπή του Σαντάμ άρχισαν διαμάχες ανάμεσα σε Σιϊτες και Σουνίτες, δημιουργήθηκαν συμμορίες εγκληματιών κι εκδηλώθηκαν εθνικιστικές εξεγέρσεις που είχαν σαν αποτέλεσμα χιλιάδες τραυματίες από εκρήξεις βομβών, επιθέσεις με ρουκέτες, ανταλλαγές πυρών στους δρόμους και πολύχρονες μάχες. Κάπου 800 χιλιάδες παιδιά έχασαν τουλάχιστον έναν γονιό τους.
Δεν υπάρχουν πολλές κοινωνικές υπηρεσίες στο Ιράκ. Το κράτος δεν έχει την ικανότητα να παρέχει στέγη ή ιατρική φροντίδα σε παιδιά που έχουν ανάγκη. Το μόνο που τους δίνει είναι μια δωρεάν εγχείρηση, σε περιπτώσεις τραυματισμού. Ο Αχμέντ Σαουάντι είναι ο πατέρας του Μοχάμεντ. Μας εξομολογήθηκε με κάποια δόση πικρίας:
«Τίποτε δεν μας έδωσε το κράτος. Όταν Μοχάμεντ τραυματίστηκε εγώ χρειάστηκε να αγοράσω όλα του τα φάρμακα».
Παρά τον πόνο που πέρασαν, ο Μοχάμεντ και ο Σαντίκ δεν άφησαν ποτέ ο ένας τον άλλον. Ο Μοχάμεντ παίρνει από γράμματα και βοηθά και τον Σαντίκ με τα μαθήματά του. Παίζουν ποδόσφαιρο κάθε μέρα. Και είναι βέβαιοι πως θα συνεχίσουν την φιλία τους για πάντα, παντού στο μέλλον. Θα το ακολουθήσουν μαζί χρησιμοποιώντας ένα ζευγάρι δωρισμένα δεκανίκια κι ένα κίτρινο πλαστικό προσθετικό πόδι.
Στο τρίτο μέρος του ρεπορτάζ μας «11η Σεπτεμβρίου – 10 Χρόνια Μετά» εξετάζονται άλλου είδους πόλεμοι που διενεργήθηκαν για την εξάρθρωση της τρομοκρατίας και τα μέτρα ασφάλειας που έχουν ληφθεί για την προστασία αθώων πολιτών.
Τα άρθρα του αφιερώματος
«11η Σεπτεμβρίου – 10 Χρόνια Μετά»
Ηλεκτρονικός πόλεμος και μέτρα ασφάλειας