Η γκαλερί Ντάντιαν της Ουάσινγκτον παρουσιάζει αυτές τις μέρες έργα του ελληνοαμερικανού ζωγράφου και αγιογράφου Θωμά Ξενάκη με τίτλο «Χρυσό». Με τον κ. Ξενάκη μίλησε η Βιργινία Βουτσινά. Ακολουθεί η συζήτηση που είχαν.
B. Bουτσινά: Κύριε Ξενάκη, θέλετε να μας πείτε κάτι για την έκθεσή σας αυτή;
Θ. Ξενάκης: Βέβαια. Τα καινούργια έργα μου, το «Χρυσό», είναι μία σειρά που αποτελείται από πνευματικά έργα, στα οποία χρησιμοποιώ τεχνική που προέρχεται από την βυζαντινή εποχή. Μέσα από αυτά τα έργα, που είναι πολύ πνευματικά και προέρχονται από την εικόνα, προκύπτουν συνθέσεις αφηρημένης τέχνης.
B. Bουτσινά: Δηλαδή, ξεφεύγετε αυτή τη φορά από την κλασσική βυζαντινή αγιογραφία που μας έχετε συνηθίσει και κάνετε κάτι το αλλιώτικο;
Θ. Ξενάκης: Ναι, είναι κάτι άλλο. Αν και τα έργα αυτά είναι πνευματικά και μπορείς να κολλήσεις σ’ αυτά κάτι που σχετίζεται με την ψυχή. Τα έργα έχουν κάτι το έντονο, αλλά που δεν είναι ακριβώς όπως η παραδοσιακή εικόνα.
B. Bουτσινά: Μάλιστα. Παρόλο που μου λέτε ότι τα έργα αυτά ανήκουν στη μοντέρνα τέχνη και τεχνοτροπία, χρησιμοποιείτε και εδώ κλασσικά υλικά που χρησιμοποιούνται και στην βυζαντινή αγιογραφία. Έτσι δεν είναι;
Θ. Ξενάκης: Έτσι είναι. Τα υλικά που χρησιμοποιώ είναι το ξύλο, τις κόλλες που χρησιμοποιούνται για την εικόνα, το χρυσό και ένα κεραμικό χρώμα κόκκινο, που βάζουμε από κάτω από το χρυσό για να κολλήσει στο μουσαμά, και όλα αυτά βέβαια προέρχονται από την βυζαντινή τέχνη, αλλά τα χρησιμοποιώ, ας πούμε, με ένα σύγχρονο τρόπο.
B. Bουτσινά: Εσείς, κ. Ξενάκη, πού μάθατε την τέχνη της βυζαντινής αγιογραφίας, στην Αμερική, ή την Ελλάδα;
Θ. Ξενάκης: Τα έμαθα ευτυχώς στην Ελλάδα. Σπούδασα αγιογραφία στο Άγιον Όρος. Έκατσα δύο εβδομάδες εκεί στην Νέα Σκήτη και μετά, γύρισα στη Θεσσαλονίκη και έκατσα με τον κ. Κωνσταντίνο Ξενόπουλο στην Κατερίνη και τα έμαθα εκεί. Μου άρεσε η ευκαιρία αυτή πάρα πολύ, διότι ήθελα από την αρχή να μάθω την αληθινή βυζαντινή τέχνη.
B. Bουτσινά: Εχετε υπάρξει δύο φορές υπότροφος του ιδρύματος Φούλμπράιτ, δεν είναι έτσι;
Θ. Ξενάκης: Ναι, δύο φορές κέρδισα την υποτροφία από την Αμερική για να σπουδάσω στην Ελλάδα. Τη δεύτερη φορά, μελέτησα τα έργα του Θεόφιλου και άνοιξαν για μένα πολλές ευκαιρίες για να δω το έργο αυτού του μάστορα της λαϊκής τέχνης της Ελλάδας.
B. Bουτσινά: Από ότι καταλαβαίνω και απ’ ότι βλέπω, κάθε έργο σας είναι αποτέλεσμα πνευματικής άσκησης.
Θ. Ξενάκης: Όλα τα έργα μου προέρχονται από εκεί και παίρνει μία ολόκληρη ζωή για ένα ζωγράφο, για να καταλάβει τι τον τραβάει, για να πει κάτι για τον κόσμο και τον εαυτό του. Εγώ, έχω κολλήσει βέβαια σ’αυτά τα πνευματικά θέματα.
B. Bουτσινά: Έχετε ζήσει στην Ελλάδα για διαστήματα μεγαλύτερα από αυτές τις δύο υποτροφίες Φουλμπράιτ που είχατε; Σας ρωτάω γιατί τα ελληνικά σας είναι πολύ ωραία.
Θ. Ξενάκης: Σας ευχαριστώ πάρα πολύ. Προσπαθώ ακόμα να μάθω την ελληνική γλώσσα, είναι δύσκολη γλώσσα, αλλά μόνο όταν είχα την υποτροφία έκατσα στην Ελλάδα, στη Θεσσαλονίκη, για ένα χρόνο, δέκα μήνες και όταν έρχομαι στην Ελλάδα για τουρισμό—αλλά η αλήθεια είναι ότι όταν έρχομαι στην Ελλάδα δεν είμαι τουρίστας.
B. Bουτσινά: Δεν είστε ξένος εκεί…
Θ. Ξενάκης: Όχι, δεν είμαι ξένος στην Ελλάδα.
B. Bουτσινά: Ας ξαναγυρίσουμε για λίγο στην έκθεσή σας το «Χρυσό». Αυτά τα έργα τα έχετε δείξει και αλλού, είναι πολύ καινούργια;
Θ. Ξενάκης: Είχα μία έκθεση στο Νόρφολκ της Βιρτζίνια. Ήταν αναδρομική και παρουσίαζε 25 χρόνια δουλειάς και τότε νομίζω έδειξα 6 από τα 31 έργα,που έχω στην σειρά «Χρυσό».
B. Bουτσινά: Η έκθεση αυτή θα δειχθεί πουθενά αλλού; Σκοπεύετε να την μεταφέρετε στην Ευρώπη και συγκεκριμένα στην Ελλάδα;
Θ. Ξενάκης: Ελπίζω στο μέλλον να έχω αυτά τα έργα στην Ελλάδα σε μία έκθεση. Δεν είμαι σίγουρος ακόμα, ελπίζω να κάνω κάτι στην Θεσσαλονίκη.
B. Bουτσινά: Σας ευχόμαστε πολύ καλή επιτυχία και ανυπομονούμε να δούμε τα έργα σας στην έκθεση «Χρυσό». Αν θέλετε, για τους ακροατές μας, μπορείτε να μας πείτε πού μπορούν να δουν περισσότερα για την τέχνη σας και την έκθεση αυτή; Νομίζω έχετε δική σας ιστοσελίδα.
Θ. Ξενάκης: Ναί, σας ευχαριστώ. Η ιστοσελίδα αν θέλετε να δείτε άλλα έργα είναι www.xenakisarts.com.
B. Bουτσινά: Σας ευχαριστούμε και πάλι και σας ευχόμαστε καλή επιτυχία.
Θ. Ξενάκης: Ευχαριστώ, να είστε καλά.