ΣΥΝΔΕΣΜΟΙ

Η Ελλάδα συνεχίζει να ελπίζει για την επιστροφή των μαρμάρων του Παρθενώνα - 2004-08-31


Η Ελλάδα γιορτάζει για τον επιτυχή επαναπατρισμό των Ολυμπιακών Αγώνων. Όμως οι Έλληνες θάθελαν να γιορτάσουν κι άλλον ένα επαναπατρισμό και συγκεκριμένα, των γλυπτών του Παρθενώνα, που αφαιρέθηκαν από τον αρχαίο ναό στις αρχές του 19ου αιώνα και τώρα βρίσκονται στο Βρετανικό Μουσείο. Τα γλυπτά αυτά, αριστουργήματα της κλασσικής περιόδου της αρχαίας ελληνικής τέχνης, αφαιρέθηκαν πριν διακόσια περίπου χρόνια από το ναό από Θωμά Μπρους, κόμητα του Έλγιν, που ήταν τότε πρέσβης της Βρεττανίας στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Ο λόρδος Έλγιν, που ήταν μανιώδης συλλέκτης, υποστήριζε πως αφαίρεσε τα γλυπτά από τον Παρθενώνα με άδεια της Υψηλής Πύλης. Η Ελλάδα όμως πιστεύει ότι υπήρχε δωροδοκία στη μέση.

Ο λόρδος Έλγιν πούλησε αργότερα τα μάρμαρα στο Βρετανικό Μουσείο. Το Μουσείο διατείνεται πως στην πραγματικότητα τα γλυπτά σώθηκαν γιατί, εάν είχαν μείνει στην Ελλάδα, θα είχαν καταστραφεί από τους πολέμους και την ατμοσφαιρική μόλυνση, όπως συνέβη με άλλους θησαυρούς του Παρθενώνα. Πριν από τους Ολυμπιακούς Αγώνες, η Ελλάδα ζήτησε από τη Βρεττανία να της υποσχεθεί πως θα της επιστρέψει τα μάρμαρα. Η υπεύθυνη για το θέμα των μαρμάρων του ελληνικού υπουργείου Πολιτισμού, Ελένη Κόρκα, λέει πως τα γλυπτά πρέπει να επιστραφούν στην Ελλάδα γιατί αποτελούν μέρος αυτών που έχουν απομείνει και ο κόσμος θα μπορεί να τα δει στην ολότητά τους. «Αποτελούν μέρος ενός συνόλου. Το ιδανικώτερο μέρος για να εκτεθούν είναι το περιβάλλον στο οποίο δημιουργήθηκαν, δίπλα στο μνημείο του οποίου αποτελούν αναπόπαστο στοιχείο. Δεν είναι αγάλματα που στέκονται μόνα τους. Πρόκειται για γλυπτά αφηγηματικού χαρακτήρα, που ήταν ενσωματωμένα στη δομή του ναού. Δεν μπορεί κανείς να καταλάβει πλήρως τον Παρθενώνα χωρίς τα γλυπτά αυτά και τανάπαλιν.»

Η εκστρατεία της Ελλάδας για την επιστροφή των μαρμάρων, υποστηρίζεται από την ΟΥΝΕΣΚΟ, την Εκπαιδευτική, Επιστημονική και Πολιτιστική Οργάνωση των Ηνωμένων Εθνών. Επίσης τυγχάνει υποστήριξης και στη Βρεττανία. Αλλά το Βρετανικό Μουσείο λέει πως δεν έχει κανένα νόημα να επιστραφούν στην Ελλάδα, γιατί πιο πολύς κόσμος τα βλέπει εκεί που είναι εκτεθειμένα τώρα. Επί πλέον το Μουσείο φοβάται πως εάν τα γλυπτά επιστραφούν θα δημιουργηθεί προηγούμενο. Ευρωπαίοι και Αμερικανοί αρχαιολόγοι, συλλέκτες και λόγιοι έχουν διαδραματίσει ρόλο κλειδί στον εντοπισμό, τη μελέτη και τη διατήρηση Αιγυπτιακών, Ασσυριακών, Ελληνικών, ρωμαϊκών και προΚολομβιανών θησαυρών. Πολλοί άνθρωποι των γραμμάτων υποστηρίζουν πως εάν όλοι αυτοί οι θησαυροί επιστρέψουν στις χώρες από τις οποίες προέρχονται , τα δυτικά μουσεία θα αδειάσουν.

Η Ελλάδα στη διάρκεια της δεκαετίας του 1980 στα πλαίσια εκστρατείας με επικεφαλής την αείμνηστη Μελίνας Μερκούρη ζητούσε να της επιστραφούν τα μάρμαρα. Τώρα όμως τηρώντας μια πιο υποχωρητική στάση, ζητάει από το Βρετανικό Μουσείο να της τα δώσει υπό μορφήν μακροπρόθεσμου δανείου εγκαίρως για τα εγκαίνια του νέου Μουσείου Ακροπόλεως. Στο Μουσείο, η ολοκλήρωση του οποίου καθυστερεί λόγω της διαρκούς ανακάλυψης αρχαίων αντικειμένων στο σημείο όπου ανεγείρεται , πιστεύεται πως θα είναι έτοιμο σε δύο χρόνια. Όμως η Τζοάνα Μάκλ, του Βρετανικού Μουσείου, διατείνεται πως οιΈλληνες ουδέποτε ζήτησαν επίσημα να της δανίσει το Μουσείο τα γλυπτά για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα. Εξ άλλου, προσθέτει, στη συγκεκριμένη περίπτωση ο όρος μακροπρόθεσμο δάνειο θα ισοδυναμούσε με παράδοση. «Δάνειο σημαίνει όταν δίνεις κάτι και περιμένεις να σου επιστραφεί. Αυτό όμως που μας ζητάνε να κάνουμε, μέσω της πολιτικής και των μέσων ενημέρωσης είναι να δώσουμε όλα τα γλυπτά μια για πάντα.»

Η κ. Κόρκα λέει πως καταλαβαίνει τις βρεττανικές ευαισθησίες. «Πιστεύω πως δεν υπάρχει λόγος να βιαζόμαστε. Το καταλαβαίνουμε πως χρειάζονται χρόνο. Πρέπει να το συζητήσουμε. Αλλά και αυτοί πρέπει να καταλάβουν ότι υπάρχει τρόπος να συνεργαστούμε.» Η κ. Κόρκα προτείνει να διοργανωθεί από κοινού έκθεση των μαρμάρων του Παρθενώνα στο νέο Μουσείο της Ακροπόλεως, όταν αυτό ολοκληρωθεί. Επίσης λέει, πως η Ελλάδα θα μπορούσε σε αντάλλαγμα να δανείσει στο Βρεττανικό Μουσείο άλλα έργα τέχνης. Το Βρετανικό Μουσείο δε φαίνεται διατεθειμένο να αποχωρισθεί τα γλυπτά. Αλλά και η Ελλάδα δε σκοπεύει να εγκαταλείψει τον αγώνα για την επιστροφή τους.

XS
SM
MD
LG