Ο Τουρκοκύπριος ηγέτης Mehmet Ali Talat, ύστερα από τις επαφές που είχε στις αρχές της εβδομάδος στην έδρα των Ηνωμένων Εθνών, στην Νέα Υόρκη, άρχισε την Τετάρτη (5 Μαίου) τριήμερη επίσκεψη στη Ουάσιγκτον. Στα πλαίσια της επίσκεψής του αυτής, ο κ. Talat μίλησε σε σημαντικές «δεξαμενές σκέψεις» της Αμερικανικής πρωτεύουσας, περιλαμβανομένων του Κέντρου Στρατηγικών και Διεθνών Μελετών (CSIS) και του Ιδρύματος Κληρονομιάς (Heritage Foundation).
Κύριο θέμα των ομιλιών του και των ενημερωτικών επαφών που είχε με τα μέσα ενημέρωσης στη Ουάσιγκτον ήταν τα δύο διαφορετικά αποτελέσματα των δημοψηφισμάτων της 24ης Απριλίου στην Κύπρο καθώς επίσης και οι προσδοκίες των Τουρκοκυπρίων μετά την απόρριψη του Σχεδίου Αννάν από την Ελληνοκυπριακή πλευρά.
Ο κύριος Talat εξέφρασε την ελπίδα ότι η «απομόνωση των Τουρκοκυπρίων» θα μπορέσει τώρα να τερματιστεί και πρόσθεσε ότι προσβλέπει στη βοήθεια των Ηνωμένων Πολιτειών και της διεθνούς κοινότητας για την επίτευξη του στόχου του αυτού.
Ο Τουρκοκύπριος ηγέτης παρατήρησε ότι «δεν είναι δυνατόν» για την κοινότητά του «να διαπραγματευτεί ξανά το σχέδιο Αννάν». Όπως είπε, «στις 14 Φεβρουαρίου ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ είχε καλέσει τις άμεσα ενδιαφερόμενες πλευρές σε σύσκεψη και με τη συμμετοχή τους στη σύσκεψη εκείνη οι δύο κοινότητες αποδέχθηκαν ότι δεν θα εγείρουν νέες προτάσεις με τις οποίες να άλλαζαν οι βάσεις του σχεδίου Αννάν». Η Τουρκοκυπριακή πλευρά, πρόσθεσε ο κ. Talat «τήρησε τις υποχρεώσεις που είχε αναλάβει απέναντι στον Γενικό Γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών».
Ο Τουρκοκύπριος ηγέτης είπε ότι δεν γνωρίζει κατά πόσον είναι δυνατόν να πραγματοποιηθεί νέο δημοψήφισμα στην Ελληνοκυπριακή κοινότητα αλλά και σε περίπτωση που θα μπορούσε να γίνει κάτι τέτοιο, πρόσθεσε, δεν είναι βέβαιο ότι το αποτέλεσμα θα ήταν οπωσδήποτε υπέρ της επίτευξης συμπεφωνημένου διακανονισμού. Κατά την άποψή του, οι Ελληνοκύπριοι όταν συνειδητοποίησαν ότι θα είχαν να μοιραστούν με τους Τουρκοκύπριους ένα νησί «που θεωρούν καθαρά δικό τους», τάχθηκαν εναντίον του διακανονισμού.
Ο κ. Talat είπε ότι δεν εξαρτάται από την Τουρκοκυπριακή πλευρά να αποφασίσει τι νέες προσπάθειες θα μπορούσε να καταβάλει η διεθνής κοινότητα στο Κυπριακό. Θα περιμένουμε, τόνισε, την σχετική έκθεση που αναμένεται να υποβάλει ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ στο Συμβούλιο Ασφαλείας.
Ο Τουρκοκύπριος ηγέτης υπογράμμισε στη συνέχεια ότι η κοινότητά του «δεν είναι υπέρ μιας μόνιμης διαίρεσης» και ότι ο ίδιος εξακολουθεί να ευνοεί, τουλάχιστον στο στάδιο αυτό, την επίλυση του προβλήματος. Κατά την έκφρασή του «επί του παρόντος συνεχίζουμε να ασπαζόμαστε το όραμα της διευθέτησης του Κυπριακού». Διευκρίνισε όμως ότι δεν μπορεί να πει πως αυτό θα συνεχίσει να γίνεται επ αόριστον.
Σε σχέση με τους κανονισμούς πού υιοθέτησε πρόσφατα η Ευρωπαϊκή Ένωση για την διακίνηση Τουρκοκυπριακών προϊόντων μέσω της Πράσινης Γραμμής, ο κ. Talat είπε ότι πρόκειται για μια ρύθμιση πολύ καλύτερη από εκείνη την οποία αντικαθιστά, αλλά το όλο μέτρο δεν είναι αρκετό. Για παράδειγμα, ανέφερε, «το μέτρο βοηθά τη εξαγωγή των προϊόντων μας μέσω του λιμανιού της Λεμεσού, αλλά δεν υποβοηθά άλλες παρόμοιες δραστηριότητές από το λιμάνι της Αμμοχώστου». Επιδίωξή του είπε ότι είναι η αξιοποίηση του δυναμικού που προσφέρουν τα Τουρκοκυπριακά λιμάνια και αεροδρόμια και απώτερος στόχος του «ο τερματισμός της απομόνωσης των Τουρκοκυπρίων».
Απαντώντας σε ερώτηση, που του υπέβαλε η Ελληνική Υπηρεσία της «Φωνής της Αμερικής», ο κύριος Talat είπε ότι η συνάντηση την οποία είχε την Τρίτη στην έδρα του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, στη Νέα Υόρκη, με τον Αμερικανό Υπουργό Εξωτερικών Colin Powell ήταν πολύ εποικοδομητική και πολλά υποσχόμενη. Κατά τον Τουρκοκύπριο ηγέτη o κύριος Powell τον συνεχάρη για την επιτυχή έκβαση του δημοψηφίσματος στον Τουρκοκυπριακό τομέα και για την προσήλωσή του στην προσπάθεια για τον τερματισμό της διαίρεσης του νησιού. Από πλευράς του ο κύριος Talat ανέπτυξε στον Αμερικανό Υπουργό Εξωτερικών τα, όπως ο ίδιος τα χαρακτήρισε, «μετριοπαθή αιτήματα» του, στα οποία συμπεριλαμβάνονται «ο τερματισμός της διεθνούς απομόνωσης των Τουρκοκυπρίων» και «η υποστήριξη της Τουρκοκυπριακής κοινότητας» γενικότερα. Οι ελπίδες μου, τόνισε, «έχουν αναπτερωθεί μετά την συνάντηση» με τον κύριο Powell και «αισιοδοξούμε πως θα επιτύχουμε στις επιδιώξεις μας».