Ο Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ, τέως πρέσβης των Ηνωμένων Πολιτειών στον ΟΗΕ και ειδικός απεσταλμένος του Μπίλλ Κλίντον για το Κυπριακό, σε άρθρο του που δημοσιεύθηκε την Παρασκευή 29 Νοεμβρίου στην έγκυρη εφημερίδα Ουάσιγκτον Πόουστ, κάνει ορισμένες ενδιαφέρουσες παρατηρήσεις σχετικά με τρία θέματα που θα απασχολήσουν την σύνοδο της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην Κοπεγχάγη στις 12 Δεκεμβρίου. Τα κύρια σημεία του άρθρου αυτού συνοψίζει ο Γιώργος Μπίστης στην ακόλουθη ανταπόκριση που μετέδωσε η Ελληνική Υπηρεσία της «Φωνής της Αμερικής» την ίδια μέρα.
Τα τρία θέματα που θίγει ο Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ είναι η επικείμενη ένταξη της Κύπρου στην κοινότητα, η προοπτική να δοθεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση στην Τουρκία ημερομηνία έναρξης ενταξιακών διαπραγματεύσεων και το ενδεχόμενο επίλυσης του Κυπριακού.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες, αναφέρει ο κύριος Χόλμπρουκ, εκδηλώνουν τεράστιο ενδιαφέρον για τα τρία αυτά θέματα, η έκβαση των οποίων θα μπορούσε να επηρεάσει την ανάληψη οποιασδήποτε δράσης στο Ιράκ αλλά και τις μελλοντικές σχέσεις των 70 εκατομμυρίων μουσουλμάνων της Τουρκίας με τον υπόλοιπο δυτικό κόσμο.
Όσον αφορά την ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση, αυτή, κατά τον κύριο Χόλμπρουκ είναι δεδομένη και μόνο τα τυπικά λείπουν για να πραγματοποιηθεί. Όπως γράφει, η ένταξη της Κύπρου είναι το σωστό αποτέλεσμα ενός αγώνα που έκαναν οι Ελληνοκύπριοι υποστηριζόμενοι αρχικά σε αυτόν μόνον από την Ελλάδα και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Ο κύριος Χόλμπρουκ υπενθυμίζει ότι η κυβέρνηση του Προέδρου Μπίλλ Κλίντον εργάσθηκε δραστήρια από το 1995 για να μπει η Κύπρος στην Ευρωπαϊκή Ένωση, στα πλαίσια μιας στρατηγικής που είχε δύο παράλληλους στόχους - - την διασφάλιση της Ευρωπαϊκής πορείας της Τουρκίας και την άσκηση πίεσης από μέρους της Τουρκίας προς την Τουρκοκυπριακή ηγεσία για την επίτευξη συμπεφωνημένου διακανονισμού του Κυπριακού, το οποίο συνέχιζε να είναι πηγή έντασης στις σχέσεις της Ελλάδας και της Τουρκίας, δύο συμμάχων της Αμερικής στο ΝΑΤΟ.
Κατά τον κύριο Χόλμπρουκ, ύστερα από αργόρυθμο ξεκίνημα και η σημερινή κυβέρνηση του Προέδρου Μπούς ακολούθησε την ίδια πολιτική, χρησιμοποιώντας μάλιστα την πρόσφατη σύνοδο του ΝΑΤΟ στην Πράγα για να παροτρύνει τους Ευρωπαίους να δώσουν στην Τουρκία ημερομηνία έναρξης ενταξιακών διαπραγματεύσεων. Αλλά για να γίνει αυτό, τονίζει το σημείωμα του κυρίου Χόλμπρουκ, η κυβέρνηση Μπούς πρέπει επίσης να πιέσει τώρα την Άγκυρα να σπρώξει τον κύριο Ντενκτάς να συμμετάσχει αμέσως σε συνομιλίες γύρω από το σχέδιο συνολικής λύσης του Κυπριακού που έχει υποβάλει ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών Κόφι Ανάν και μάλιστα πριν γίνει η σύνοδος κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην Κοπεγχάγη στις 12 Δεκεμβρίου.
Αναφορικά με το σχέδιο Ανάν, ο κύριος Χόλμπρουκ επισημαίνει ότι αν και διάφορες πτυχές του δεν είναι αποδεκτές από την μία ή την άλλη πλευρά, εν τούτοις αποτελεί μια χρήσιμη αφετηρία για διαπραγματεύσεις, όπως έχουν άλλωστε αναγνωρίσει οι Έλληνες σε κατ ιδίαν διαβουλεύσεις. Όσον αφορά όμως στον «ισχυρό» Τουρκοκύπριο ηγέτη Ραούφ Ντενκτάς, τα πάντα, κατά την εκτίμηση του κυρίου Χόλμπρουκ παίρνουν προσωπικό χαρακτήρα. Σύμφωνα με τον αμερικανό τέως διπλωμάτη, ο προχωρημένης ηλικίας και πικρόχολος κύριος Ντενκτάς που αγωνίζεται επί μισό αιώνα για να προωθήσει το δικό του όραμα της Κύπρου αρνείται επί χρόνια να συμμετάσχει σε σοβαρές συνομιλίες παρά μόνον εάν αναγνωρισθεί ο τομέας του, η αυτοαποκαλούμενη Τουρκική Δημοκρατία της Βόρειας Κύπρου – κάτι το οποίο γνωρίζει ότι δεν είναι επιτεύξιμο. Κατά την έκφραση του κυρίου Χόλμπρουκ, με την ακαμψία του ο κύριος Ντενκτάς έχει κάνει μεγάλη ζημιά όχι μόνον στους 200 χιλιάδες Τούρκους της Κύπρου αλλά και στα 70 εκατομμύρια πολίτες της Τουρκίας.
Ο Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ καταλήγει λέγοντας ότι εάν όλα εξελιχθούν άψογα η Κύπρος θα προσκληθεί να μπει στην Ευρωπαική Ένωση κατά την σύνοδο της Κοπεγχάγης, η Τουρκία θα πάρει ημερομηνία για να αρχίσει ενταξιακές διαπραγματεύσεις και οι δύο κοινότητες της Κύπρου θα αρχίσουν σοβαρές συζητήσεις με βάση το σχέδιο του ΟΗΕ. Παραδέχεται ότι είναι δύσκολο να επιτευχθούν όλα αυτά μέσα σε λιγότερο και από τρεις εβδομάδες και εκτιμά ότι προκειμένου το σενάριο αυτό να γίνει πραγματικότητα οι Ευρωπαίοι ηγέτες θα πρέπει να κάνουν ένα τολμηρό βήμα που να υπερπηδά τις φοβίες που δημόσια διατύπωσε πρόσφατα ο Βαλερί Ζισκάρ Ντ Εστέν