Όταν μια χώρα γίνεται η μοναδική υπερδύναμη του κόσμου, πως θα πρέπει να συμπεριφέρεται; Το ερώτημα αυτό απασχολεί τις Ηνωμένες Πολιτείες από τότε που έληξε η περίοδος του Ψυχρού Πολέμου και η Αμερική βρέθηκε να είναι η μόνη υπερδύναμη στον πλανήτη μας. Όπως μεταδίδει ο Γιώργος Μπίστης από την Ελληνική Υπηρεσία της «Φωνής της Αμερικής» μερικοί λένε πως τώρα είναι καιρός να χρησιμοποιηθεί στον μεγαλύτερο δυνατόν βαθμό η ισχύς των Ηνωμένων Πολιτειών για να διασφαλισθεί η παγκόσμια έννομη τάξη ενώ άλλοι προειδοποιούν ότι ούτε η κοινή γνώμη στην Αμερική ούτε ο υπόλοιπος κόσμος θα ανεχθούν μια τέτοια συμπεριφορά.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν έχουν σήμερα κανένα παγκόσμιο ανταγωνιστή και καλό θα ήταν να μείνουν έτσι τα πράγματα, λέει ο Τόμας Ντόνελλη, που εκπροσωπεί μια οργάνωση δημοσιογράφων και πολιτικών, γνωστή ως «Εγχείρημα για το Νέο Αμερικανικό Αιώνα», η οποία αποβλέπει στην προώθηση του ηγετικού ρόλου των Ηνωμένων Πολιτειών στην παγκόσμια σκηνή. Κατά τον κύριο Ντόνελλη, οι απειλές εναντίον των Ηνωμένων Πολιτειών δεν είναι τόσο μεγάλες όσο ήταν στην περίοδο του Ψυχρού Πολέμου αλλά από αριθμητική άποψη είναι περισσότερες. Ο κύριος Ντόνελλη εκτιμά ότι υπάρχουν πολλές χώρες που δεν είναι ευχαριστημένες με την σημερινή κατάσταση πραγμάτων στον κόσμο, που έχουν αντιδημοκρατικά πολιτικά συστήματα και που αμφισβητούν την αμερικανική ηγεσία σε διάφορα μέρη. Πρέπει να επαγρυπνούμε, συνιστά ο κύριος Ντόνελλη, και να μην αγνοούμε τον κίνδυνο αυτό ο οποίος, αν και δεν απειλεί να καταστρέψει τις Ηνωμένες Πολιτείες μέσα σε ένα λεπτό, εν τούτοις είναι υπαρκτός. Η οργάνωσή του τονίζει πως ο κίνδυνος για την Αμερική προβάλλεται από ηγεμονικές τάσεις της Κίνας και από κράτη όπως το Ιράν και το Ιράκ. Λέει επίσης πως οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να είναι προετοιμασμένες να κάνουν μικρής και μεγάλης κλίμακας πολέμους ταυτόχρονα. Κι αυτό απαιτεί τη διατήρηση βάσεων σε πολλά μέρη του κόσμου— στα Βαλκάνια, τη Μέση Ανατολή και την Ασία. Σύμφωνα με την οργάνωση «Εγχείρημα για το Νέο Αμερικανικό Αιώνα» οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να συνεχίσουν να διατηρούν στρατιωτική παρουσία στην Ασία ακόμα και μετά την επανένωση των δύο Κορεατικών κρατών και στην περίπτωση που χρειασθεί να πολεμήσουν εναντίον του Ιράκ ή της Βόρειας Κορέας θα πρέπει να είναι προετοιμασμένες να αγωνισθούν όχι μόνο για την επίτευξη στρατιωτικής νίκης αλλά και για την απομάκρυνση των καθεστώτων των χωρών αυτών, ώστε να διασφαλισθεί η μεταπολεμική σταθερότητα. Ο κύριος Ντόνελλη πιστεύει πως όταν η Αμερική ηγείται πολλοί άλλοι θα την ακολουθούν. Κατά την έκφρασή του: «οι σύμμαχοι των Ηνωμένων Πολιτειών είναι πιο πρόθυμοι να συμμετάσχουν σε κοινές αποστολές σε διάφορα μέρη του κόσμου όταν πιστεύουν ότι η Αμερική είναι ισχυρή. Κι αυτό καθίσταται σαφέστατο από την εμπειρία στα Βαλκάνια την τελευταία δεκαετία.»
Από την άλλη πλευρά οι επικριτές λένε πως όλα αυτά αποτελούν συνταγή για καταστροφή. Και μας θυμίζουν τα λόγια του Βρετανού στοχαστή του 18ου αιώνα Έντμουντ Μπέρκ πού είχε πεί «Φοβάμαι την μεγάλη ισχύ μας και τις φιλοδοξίες μας, όπως επίσης φοβάμαι που έχω τον φόβο αυτό». Οι ίδιοι υποστηρίζουν πως η Βρετανική Αυτοκρατορία κατάφερε να διατηρηθεί όσο καιρό διατηρήθηκε επειδή επέδειξε σε πολλές περιπτώσεις αυτοσυγκράτηση και διατήρησε τις ισορροπίες δυνάμεων. Ο Ρίτσαρντ Κόν, καθηγητής στρατιωτικής ιστορίας στο Πανεπιστήμιο της Βόρειας Καρολίνας, λέει πως η υλοποίηση πολλών απόψεων της οργάνωσης «Εγχείρημα για το Νέο Αμερικανικό Αιώνα» θα μπορούσε να προκαλέσει αντίθεση, εχθρότητα, διαμάχες και πολέμους τους οποίους οι Ηνωμένες Πολιτείες θα ήθελαν να αποφύγουν. Κατά τον καθηγητή Κόν οι Ηνωμένες Πολιτείες μπορεί να προκαλέσουν ζήλια και αυτή με τη σειρά της εχθρότητα. Επίσης, λέει, η πολιτική των Ηνωμένων Πολιτειών μπορεί να παρερμηνευθεί. Ο καθηγητής Κόν φρονεί πώς ο μεγαλύτερος κίνδυνος για την Αμερική σήμερα είναι η Κίνα και σε πολύ μικρότερο βαθμό η Ρωσία. Επισημαίνει ακόμα ότι εάν η Αμερική θεωρεί την Κίνα ως εχθρική τότε η Κίνα μπορεί να αποδειχθεί εχθρική. Στο σημείο αυτό ο κύριος Κόν αναφέρθηκε στην πρόσφατη επίσκεψη που έκαναν στην Αυστραλία αμερικανοί αξιωματούχοι οι οποίοι και τάχθηκαν υπέρ της σύσφιξης των αμυντικών σχέσεων με την Αυστραλία, την Ιαπωνία και τη Νότια Κορέα. Οι δηλώσεις τους, κατά τον διακεκριμένο καθηγητή, μπορεί να ήταν καθησυχαστικές για τα τρία αυτά φίλα κράτη αλλά, από την άλλη πλευρά, μπορεί να προκάλεσαν ανησυχίες στην Κίνα. Γι αυτό ακριβώς, τόνισε, χρειάζεται μεγάλη προσοχή από μέρους των Ηνωμένων Πολιτειών στη διεθνή σκηνή. Κατά τον κύριο Κόν η Αμερική δεν μπορεί να είναι ο εγγυητής της σταθερότητας σε όλο τον κόσμο. Απλούστατα δεν έχει ούτε τους πόρους ούτε και τη λαϊκή υποστήριξη για τέτοιο ρόλο. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, κατέληξε ο καθηγητής του Πανεπιστημίου της Βόρειας Καρολίνας, θα μπορούσαν να είναι πιο αποτελεσματικές εάν και στο μέλλον ακολουθήσουν την αντι-ιμπεριαλιστική τους παράδοση.