Το Ελληνοαμερικανικό Ινστιτούτο πραγματοποίησε το Σαββατοκύριακο μεγάλο συνέδριο στη Ουάσιγκτον με θέμα τις σχέσεις ανάμεσα στις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ελλάδα στον Εικοστό Αιώνα. Περισσότερα στην ακόλουθη ανταπόκριση του Γιώργου Μπίστη.
Το συνέδριο του Ελληνοαμερικανικού Ινστιτούτου έγινε με την ενεργό συμμετοχή και υποστήριξη διαφόρων μεγάλων ομογενειακών φορέων, όπως η ΑΧΕΠΑ, το Ελληνοαμερικανικό Εθνικό Συμβούλιο, το Συμβούλιο Ελληνοαμερικανίδων και το Ίδρυμα Ελληνικών Μελετών.
Πρόεδρος του συνεδρίου ήταν ο Βαγγέλης Κουφουδάκης, Πρύτανης της Σχολής Τεχνών και Επιστημών του Πανεπιστημίου της Ινδιάνα, ο οποίος και δήλωσε στην Ελληνική Υπηρεσία της Φωνής της Αμερικής: «Βασικά ο στόχος του συνεδρίου ήταν να φέρουμε μια καλύτερη κατανόηση και στην Ελληνοαμερικανική κοινότητα αλλά και στους Αμερικανούς φίλους και συναδέλφους των στενών σχέσεων που έχουν υπάρξει μεταξύ των δύο χωρών, χωρίς βεβαίως να κρύψουμε τα προβλήματα στις Ελληνοαμερικανικές σχέσεις, μεταξύ των οποίων τα πολιτικά προβλήματα που γνωρίζουμε με την Τουρκία και την Κύπρο».
Ο κύριος Κουφουδάκης εξέφρασε κατόπιν την άποψη ότι πρέπει να γίνονται περισσότερα τέτοια συνέδρια, γιατί βοηθούν στη διαφώτιση της κοινής γνώμης κι επίσης επειδή υλικό από αυτά μπορεί να αποβεί χρήσιμο και για κυβερνητικούς αξιωματούχους, που ασχολούνται με τη διαμόρφωση της Αμερικανικής πολιτικής έναντι της Ελλάδας. Κατά την έκφρασή του: «Το Ελληνοαμερικανικό Ινστιτούτο έχει βγάλει πολλά και διάφορα βιβλία σαν αποτέλεσμα αυτών των συνεδρίων, οπότε και επιλεκτικά ορισμένα τμήματα από αυτά τα βιβλία και γενικά υπομνήματα, τα οποία υποβάλλονται στην κυβέρνηση Μπούς, οπωσδήποτε, θα βοηθήσουν στην καλύτερη κατανόηση των Ελληνικών προβλημάτων και θεμάτων».
Άλλος ομιλητής στο συνέδριο ήταν ο καθηγητής Ιστορίας Βίκτωρ Παπακoσμάς, του Πανεπιστημίου Κέντ του Οχάϊο, ο οποίος είναι επίσης διευθυντής του Κέντρου Lemnitzer για Νατοϊκές και Ευρωπαϊκές Μελέτες. Ο κύριος Παπακoσμάς εστίασε την προσοχή στις σχέσεις της Ελλάδας με τo NATO στα πενήντα περίπου χρόνια από τότε που εντάχθηκε η Ελλάδα στην στρατιωτική αυτή συμμαχία. Μιλώντας στην Ελληνική Υπηρεσία της Φωνής της Αμερικής, ο κύριος Παπακoσμάς έκανε την εξής εκτίμηση: «Στα τελευταία χρόνια, η ασταθής κατάσταση στα Βαλκάνια και η αυξανόμενη σπουδαιότητα της Ανατολικής Μεσογείου για το Νατοϊκό στρατηγικό σχεδιασμό είχαν σαν αποτέλεσμα να μεγαλώσει ο ρόλος της Ελλάδας ως σταθεροποιητικής δύναμης κι επίσης να αυξηθεί η σπουδαιότητα του Ελληνικού ρόλου σε διάφορες δραστηριότητες στο πλαίσιο τόσο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όσο και της Ατλαντικής Συμμαχίας σε σχέση με τα Βαλκάνια. Εν ολίγοις, έχει αναβαθμισθεί η σημασία της ευρύτερης περιοχής και η Ελλάδα αποδεικνύει ότι έχει και αυτή μεγαλύτερη σπουδαιότητα από ότι της αποδίδονταν παλαιότερα».
Στη δική του ομιλία, από το βήμα του συνεδρίου, ο τέως πρέσβης των Ηνωμένων Πολιτειών στην Ελλάδα Monteagle Stearns τόνισε ότι οι αμυντικές διευθετήσεις που ίσχυαν στην εποχή του Ψυχρού Πολέμου απέβαιναν προς ώφελος της Ελλάδας και η κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης προκάλεσε καταστάσεις που δημιούργησαν προκλήσεις για την Ελλάδα. Τώρα όμως, είπε ο κύριος Stearns, «η Ελλάδα έχει αρχίσει να γίνεται αναντικατάστατη δύναμη στο νέο οικοδόμημα ασφάλειας στα Βαλκάνια, κάτι το οποίο δεν θα ήταν ποτέ δυνατόν να επιτευχθεί στην ψυχροπολεμική περίοδο». Σήμερα, τόνισε ο Monteagle Stearns, «η Ελλάδα μπορεί να συμβουλεύει τις Ηνωμένες Πολιτείες και τις κυβερνήσεις των Δυτικοευρωπαϊκών κρατών και να συμβάλει μαζί τους στην προώθηση κοινών αξιών, όπως η εδραίωση των δημοκρατικών αρχών και ο σεβασμός των ανθρωπίνων δικαιωμάτων». Γενικά, κατέληξε ο τέως πρέσβης των Ηνωμένων Πολιτειών στην Αθήνα, «είμαι αισιόδοξος για το μέλλον των Ελληνοαμερικανικών σχέσεων».
Άλλος ομιλητής ήταν ο Χάρης Ψωμιάδης, καθηγητής πολιτικών επιστημών και Ιδρυτής και Διευθυντής του Κέντρου Βυζαντινών και Σύγχρονων Ελληνικών Μελετών στο Queens College της Νέας Υόρκης. Σε κάποιο διάλειμμα του συνεδρίου, ο κύριος Ψωμιάδης μίλησε στην Ελληνική Υπηρεσία της Φωνής της Αμερικής για το τι θα ήταν χρήσιμο να γίνει. Είπε ο διακεκριμένος καθηγητής: «Πρέπει να είμαστε υπομονετικοί, σταθεροί, ανοιχτόμυαλοι και να βλέπουμε πάντα την ευρύτερη εικόνα, διαφορετικά θα κάνουμε πολλά λάθη. Σφάλματα βέβαια έχουν κάνει όλοι στο παρελθόν – οι Αμερικανοί, οι Έλληνες, οι Κύπριοι και οι Τούρκοι. Γι αυτό, το κύριο μήνυμα μου είναι ότι πρέπει να έχουμε υπομονή, αλλά παράλληλα να είμαστε και αισιόδοξοι. Ποτέ δεν πρέπει να λέμε ότι τα πράγματα είναι έτσι και δεν πρόκειται να αλλάξουν. Δεν πρέπει να το λέμε αυτό, γιατί άμα το λέμε αυτό, τότε θα γίνει. Πρέπει να αντιμετωπίζουμε τις προκλήσεις με αυτοπεποίθηση και αισιοδοξία. Ξέρω ότι πρόκειται για κάτι το δύσκολο, ιδιαίτερα καθώς βλέπω τριγύρω μου άτομα που επί 30-40 χρόνια αγωνίσθηκαν για την Ελλάδα και την Κύπρο και εξακολουθούν να αγωνίζονται. Αλλά είναι σημαντικό που συνεχίζουν, γιατί εάν έλεγαν δεν βαριέσαι, δεν μπορούμε άλλο, τότε θα είχαμε σοβαρότατο πρόβλημα. Πρέπει λοιπόν να προχωρήσουμε με αισιοδοξία και χωρίς δισταγμούς στο μέλλον, διδασκόμενοι από τα σφάλματα του παρελθόντος. Κι αυτό νομίζω είναι και το κύριο νόημα του συνεδρίου μας: Τα σφάλματα του 20ου αιώνα να μην επαναληφθούν στον 21ο αιώνα».
Άλλος σύνεδρος ήταν ο ιδρυτής του Ελληνοαμερικανικού Ινστιτούτου Ευγένιος Ρωσσίδης, ο οποίος και μίλησε στην Ελληνική Υπηρεσία της Φωνής της Αμερικής για το πως βλέπει να διαγράφεται το μέλλον των Ελληνοαμερικανικών σχέσεων με την καινούργια κυβέρνηση του προέδρου Μπούς. Κατά τον κύριο Ρωσσίδη: «Υπάρχει η τάση να συνεχισθεί από την καινούργια κυβέρνηση η πολιτική της προηγούμενης κυβέρνησης – διάφοροι παράγοντες υποστηρίζουν πως οι σχέσεις με την Ελλάδα είναι δευτερεύον θέμα και ότι ο πρόεδρος Μπούς θα δώσει μεγαλύτερη προσοχή στη Ρωσία, την Κίνα, το ΝΑΤΟ κλπ. Εάν συμβεί κάτι τέτοιο δεν θα είναι ασυνήθιστη εξέλιξη. Αλλά προσωπικά ελπίζω ότι θα μπορέσουμε να αποδείξουμε στους διάφορους αξιωματούχους τη σπουδαιότητα της Ελλάδας για το καλώς νοούμενο συμφέρον των Ηνωμένων Πολιτειών και να τούς πείσουμε ότι η Ελλάδα είναι ο σημαντικότερος περιφερειακός εταίρος της Αμερικής στα Βαλκάνια, την Ανατολική Μεσόγειο και ολόκληρη την Ανατολική Ευρώπη, όπου η Ελλάδα διατηρεί εξαίρετες σχέσεις με τα κράτη της περιοχής, συμπεριλαμβανομένης της Ρωσίας. Αν και γνωρίζω ότι θα είναι δύσκολο, εν τούτοις πιστεύω πως η Ελληνοαμερικανική κοινότητα, διατηρώντας απ’ευθείας επαφές με παράγοντες της εκτελεστικής εξουσίας και σε συνεργασία με μέλη του Κογκρέσου, θα καταφέρει τελικά να αποδείξει στην κυβέρνηση Μπούς την σπουδαιότητα που έχει για τις Ηνωμένες Πολιτείες η Ελλάδα στην περιοχή αυτή του κόσμου.
Στο συνέδριο του Ελληνοαμερικανικού Ινστιτούτου μίλησαν επίσης ο Γιάννης Ιατρίδης, καθηγητής Διεθνούς Πολιτικής στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο Southern Connecticut, ο James Miller, καθηγητής Μεσογειακών Μελετών στο Πανεπιστήμιο Johns Hopkins της Βαλτιμόρης, ο καθηγητής Peter Bien του Κολλεγίου Dartmuth και ο Willliam McNeill, του Πανεπιστημίου του Σικάγο, o οποίος και τιμήθηκε με το φετινό βραβείο του Ελληνοαμερικανικού Ινστιτούτου.