Leonora, "P" and the human traffickers -- English Version
Η Ελεονόρα της σημερινής ιστορίας μας είναι μια ηρωική μορφή που παραμέρισε την άνετη ζωή και διάλεξε να μοχθεί κάτω από δύσκολες συνθήκες διαβίωσης για να προσφέρει στήριγμα σε δυστυχισμένες υπάρξεις φτωχών κρατών, οι οποίες απειλούνται καθημερινά να πέσουνε στην δελεαστικά παραπλανητική πλεκτάνη του δουλεμπορίου. Εργάζεται για έναν μη κυβερνητικό οργανισμό, τον Terre des Homes, που στοχεύει στην καταπολέμηση της παράνομης διακίνησης ανθρώπων, η οποία ουσιαστικά αποτελεί μια σύγχρονη μορφή δουλείας.
Σε κάποια κωμόπολη της Αφρικής, που μαστίζεται από την ανέχεια, η Ελεονόρα γνώρισε τον Π., ένα 15χρονο αγόρι που δουλεύει από το πρωί μέχρι το βράδυ σε αμμωρυχείο της περιοχής μαζί με εκατοντάδες άλλους συνομήλικους του. Από την πολύωρη και εξουθενωτική αυτή απασχόληση, στην οποία επιδίδεται με κίνδυνο και της ίδιας της υγείας του, ο Π. εξασφαλίζει μια πενιχρή αμοιβή, η οποία πηγαίνει όλη για την αγορά λίγης ταπιόκας, μερικών καλαμποκιών και δυο-τριών καυτών πιπεριών, που συνιστούν το καθημερινό φαγητό του. Τα λεφτά που με τόσο ιδρώτα κερδίζει δεν του φτάνουμε για να έχει και στέγη. Ο Π. ζει στο δρόμο και στερείται ακόμα και της πιο στοιχειώδους ιατρικής περίθαλψης. Συχνά έχει πόνους στο στομάχι από την πείνα.
Ο μεγάλος αδελφός του Π., που όταν βρίσκονταν σε τρυφερή ηλικία έπεσε θύμα εκμετάλλευσης ασυνείδητων εμπόρων λευκής σάρκας, με την πάροδο του χρόνου εξελίχτηκε κι αυτός σε δουλέμπορο. Επέστρεψε πρόσφατα στο μικρό χωριό του, σταλμένος από την σπείρα στην οποία ανήκει, για να επιστρατεύσει όσο γίνεται πιο πολλά καινούργια θύματα προς ικανοποίηση της αυξανόμενης ζήτησης. Ο μεγάλος αδελφός του Π. φιγουράρει στο χωριό σαν η προσωποποίηση της επιτυχίας, επιδεικνύοντας με καμάρι ένα μεγάλο φορητό ραδιόφωνο κι ένα φανταχτερό μοτοσακό, τα αποκτήματα των κόπων του. Ποιος φτωχός συγχωριανός, στο αντίκρισμα τέτοιων λαμπρών, για την περιοχή εκείνη, τεκμηρίων πλούτου, δεν θα του παραδώσει τα παιδιά του για να τα πάρει στη μεγαλούπολη και να τους προσφέρει, όπως υπόσχεται, μια καλύτερη ζωή; Θα μπορέσει τελικά ο Π. να αντισταθεί στον τεράστιο πειρασμό να ακολουθήσει τα αχνάρια του μεγάλου αδελφού του;
Ο Π. δεν είναι παρά μόνον ένα από τα χιλιάδες υποψήφια θύματα του δουλεμπορίου τα οποία συνάντησε η Ελεονόρα ταξιδεύοντας από τόπο σε τόπο της Αφρικής στα πλαίσια αποστολών της οργάνωσής της. Τις εμπειρίες της αυτές τις εκμυστηρεύτηκε πρόσφατα στον πατέρα της, Πρέσβη της Ελλάδας στις Ηνωμένες Πολιτείες, Αλέξανδρο Μαλλιά, που έχει και ο ίδιος προσφέρει πολλά στη διεθνή προσπάθεια για την εξάρθρωση των κυκλωμάτων παράνομης διακίνησης ανθρώπων.
Ο Πρέσβης κ. Μαλλιάς διηγείται την ιστορία του Π. σαν εισαγωγή σε άρθρο του που μόλις δημοσιεύτηκε στην έγκυρη εφημερίδα Times της Ουάσιγκτον με θέμα το αποκρουστικό φαινόμενο της εμπορίας ανθρώπων και τις προσπάθειες που καταβάλει η Ελλάδα για την πάταξή του.
Όπως αποκαλύπτει στο μακροσκελές αυτό άρθρο, η σκέψη του στρέφεται στον Π. όταν ακούει ρητορικές αγορεύσεις υπέρ της ελευθερίας, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, της ισότητας και της δικαιοσύνης, ιδιαίτερα στην περίοδο αυτή κατά την οποία η παράνομη διακίνηση και το πούλημα ανθρώπων στην αγορά, σαν να πρόκειται για καταναλωτικά προϊόντα, «είναι η τρίτη μεγαλύτερη πηγή εισοδήματος του οργανωμένου εγκλήματος μετά τα λαθρεμπόρια όπλων και ναρκωτικών». Κατά τον ίδιο, το απάνθρωπο αυτό φαινόμενο όχι μόνον δεν φαίνεται να υποχωρεί αλλά αντίθετα «παίρνει όλο και πιο ανησυχητικές διαστάσεις».
Σαν γέννημα και θρέμμα της Ελλάδας, λίκνου της Δημοκρατίας, και σαν Πρέσβης της Ελλάδας στις Ηνωμένες Πολιτείες, την μεγαλύτερη Δημοκρατική χώρα της σύγχρονης εποχής στον κόσμο, ο κ. Μαλλιάς είναι πεπεισμένος πως η Ουάσιγκτον, στην οποία υπηρετεί κι από όπου περνάνε συνεχώς αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων κι άλλοι ανώτεροι αξιωματούχοι από κάθε γωνιά της γης, «είναι ένα κατάλληλο μέρος για την διεξαγωγή διεθνούς συζήτησης» γύρω από το τι χρειάζεται για να δοθεί οριστικό τέλος στην εκμετάλλευση συνανθρώπων μας.
Ο Έλληνας πρέσβης επικαλείται ανάλυση των Ηνωμένων Εθνών, σύμφωνα με την οποία το φαινόμενο συνίσταται «στην διακίνηση θυμάτων από φτωχές κοινωνίες προς κοινωνίες πιο εύπορες» και στην προσφορά από τα θύματα υπηρεσιών με στόχο «κέρδη τα οποία ρέουν προς την αντίθετη κατεύθυνση».
Ο κ. Μαλλιάς εκφράζει την ελπίδα ότι κάποια μέρα θα περιοριστούν δραστικά ή και θα εξαλειφθούν εντελώς από τον πλανήτη μας «η φτώχια και η απόγνωση», από τις οποίες πηγάζει η φοβερή μάστιγα του δουλεμπορίου, αλλά σαν ρεαλιστής που είναι αναγνωρίζει πως η ποθητή τούτη μέρα θα αργήσει να έρθει.
Λόγω της επίγνωσης αυτής, ο αρχηγός της Ελληνικής διπλωματικής αποστολής στη Ουάσιγκτον παροτρύνει όλους τους καλότυχους που δεν αντιμετωπίζουνε σοβαρές στερήσεις να επωμισθούν την ηθική ευθύνη που έχουν και να εξετάσουνε σε βάθος την κοινωνία στην οποία ζουν, με απώτερη επιδίωξη να καταπολεμήσουνε τη ζήτηση υπηρεσιών από θύματα της παράνομης διακίνησης. Γιατί, όπως επιγραμματικά επισημαίνει «το δουλεμπόριο θα εκριζωθεί όταν τερματιστεί η ζήτηση για τα θύματά του».
Ο κ. Μαλλιάς αποκαλεί το εμπόριο ανθρώπων «μεγάλη ντροπή που πλήττει κατάκαρδα την ανθρωπότητα κι αποδυναμώνει τις αξίες που συνθέτουν το ηθικό φάσμα της κοινωνίας μας». Όσο για τα θύματα της ξεδιάντροπης αυτής πρακτικής, τα χαρακτηρίζει «αιχμαλώτους που άθελα γίνονται φορείς από μια χώρα σε άλλη σοβαρών κινδύνων για την υγεία, όπως του υιού του Έητζ και γενικά όλων των σεξουαλικά μεταδιδόμενων ασθενειών από τις οποίες προσβάλλονται, σε ανησυχητικά μεγάλα ποσοστά, τα κορίτσια και οι γυναίκες που εξαναγκάζονται να ακολουθήσουν το επάγγελμα της πορνείας».
Τα θύματα της αδίστακτης τούτης πλεκτάνης σήμερα αριθμούν πάνω από 27 εκατομμύρια άτομα που προέρχονται από 127 χώρες, κυρίως αναπτυσσόμενες, χρησιμοποιούν σαν ενδιάμεσους σταθμούς κάπου 98 κράτη κι έχουν ως προορισμό περίπου 137 χώρες, κυρίως στον βιομηχανικό κόσμο.
Σαν διπλωμάτης με υψηλές αρχές και σαν άνθρωπος που σέβεται την αλήθεια ο κ. Μαλλιάς παραδέχτηκε ότι και στην Ελλάδα είναι εξαπλωμένο στις μέρες μας το φαινόμενο της παράνομης διακίνησης ατόμων. Όπως είπε: «Βρισκόμενη στο μέσον μιας περιοχής που αναστατώθηκε εκρηκτικά στην δεκαετία 1990, προκαλώντας τεράστια προσφυγικά κύματα, η Ελλάδα, μια χώρα 10 εκατομμυρίων ανθρώπων, δέχτηκε πάνω από 1 εκατομμύριο οικονομικούς μετανάστες, αυξάνοντας έτσι κατά 10 τοις εκατό τον πληθυσμό της μέσα σε μια δεκαετία. Η δημογραφική αυτή αλλαγή άνοιξε και την πόρτα στο φαινόμενο του δουλεμπορίου».
Ανατρέχοντας στην ιστορία του προβλήματος ο Έλληνας πρέσβης επισήμανε πως στα αρχικά στάδια της μαζικής εξόδου προσφύγων από την Βαλκανική η Ελλάδα επιχείρησε να συγκρατήσει το ρεύμα αυξάνοντας τις περιπολίες στα σύνορά της . Αλλά οι προσπάθειες αυτές αποδείχτηκαν μάταιες. Έγιναν επίσης απόπειρες να διωχθούν τα θύματα της διακίνησης αλλά σε κάποια στιγμή εγκαταλείφθηκαν γιατί η τιμωρία των θυμάτων κρίθηκε μέτρο αναποτελεσματικό από την μια αλλά και άδικο γι αυτά από την άλλη.
Ο κ. Μαλλιάς υπογραμμίζει πως οι Ελληνικές αρχές σταμάτησαν για λίγο και κοίταξαν προσεκτικά την όλη κατάσταση στην γειτονιά τριγύρω τους και τότε «αποφασίσαμε ότι εάν δεν μπορούμε να αλλάξουμε τον κόσμο όλο, τουλάχιστον θα αλλάξουμε τα πράγματα στον τόπο μας». Θεσπίστηκαν αμέσως κατάλληλοι νόμοι και τέθηκε σε εφαρμογή ένα σχέδιο δράσης όχι ενάντια στα θύματα αλλά ενάντια στη ζήτηση γι αυτά. Ο Έλληνας πρέσβης περήφανα μας παραπέμπει στο άρθρο 323 του Νόμου 3064 που προβλέπει ότι «όσοι εν γνώσει τους αποδέχονται υπηρεσίες από τα θύματα της παράνομης διακίνησης» θα διώκονται και θα φυλακίζονται.
Το άρθρο του Αλέξανδρου Μαλλιά καταλήγει με τούτα τα λόγια: «Έχουμε ξεκινήσει εκστρατείες πληροφόρησης του κοινού που αποβλέπουνε στο να ενθαρρύνουνε τους πολίτες να αναλάβουν την ηθική τους ευθύνης και να τους ευαισθητοποιήσουνε στην ανάγκη να δουλέψουνε για να εξαλειφθεί το στίγμα που συχνά συνοδεύει τα θύματα του δουλεμπορίου γιατί το στίγμα αυτό μεγαλώνει ακόμα περισσότερο το βαθύ τραύμα που έχουνε υποστεί».
Η έκθεση του Στέητ Ντηπάρντμεντ για το θέμα της παράνομης διακίνησης ατόμων, που συμπτωματικά δόθηκε στην δημοσιότητα την επομένη της δημοσίευσης του άρθρου του κ. Μαλλιά, επιβεβαίωσε τις παρατηρήσεις του Έλληνα πρέσβη. Κατά την έκθεση του Στέητ Ντηπάρτμντ η Ελλάδα ναι μεν δεν έχει τηρήσει πλήρως τα όρια για την εξάλειψη της παράνομης διακίνησης ανθρώπων αλλά από την άλλη «καταβάλλει ουσιαστικές προσπάθειες προς αυτή την κατεύθυνση» αυξάνοντας σημαντικά τις διερευνήσεις, διώξεις και καταδίκες στον τομέα.