Ειδικοί στον τομέα της υγείας φοβούνται ότι μία μεγάλη πανδημία γρίπης των πτηνών θα μπορούσε να σκοτώσει εκατομμύρια ανθρώπους ανά τον κόσμο και να υπονομεύσει την διεθνή οικονομία. Από το 2003, το φονικό στέλεχος Η5Ν1 του ιού της νόσου αυτής έχει διαδοθεί σε 9 χώρες, κυρίως της Ασίας και της Αφρικής, έχει προκαλέσει μεγάλες ζημίες στις επιχειρήσεις εκτροφής πουλερικών και έχει σκοτώσει 150 άτομα.
Όμως αν αρχίσει να εξαπλώνεται ο ιός εύκολα από άνθρωπο σε άνθρωπο, τότε θα ήταν δύσκολο να προβλεφθούν οι συνέπειες. Τι σχέδια πρέπει να κάνει μία χώρα και πώς μπορεί να αποτραπούν οι σημαντικές ανθρώπινες απώλειες και οι οικονομικές καταστροφές;
Ο Τζόσουα Επστάιν, οικονομολόγος του Ινστιτούτου Μπρούκινγκς, συνεργάζεται με το δίκτυο ειδικών πληροφοριών Μίδας, που αφορούν στην μελέτη μολυσματικών ασθενειών. Ο κ. Επστάιν λέει ότι μέσω ηλεκτρονικών μοντέλων μπορεί κανείς να καταλάβει πως οι πανδημίες μπορούν να επηρεάσουν τον αληθινό κόσμο.
Από το 2004, το δίκτυο Μίδας έχει εστιάσει την προσοχή του σε ενδεχόμενο ξέσπασμα επιδημίας γρίπης στην νοτιοανατολική Ασία. Τα συμπεράσματά του δείχνουν ότι μία ποικιλία υγειονομικών στρατηγικών, μεταξύ των οποίων η διανομή αντιικών φαρμάκων, το κλείσιμο σχολείων και η καραντίνα, εφόσον εφαρμοστούν νωρίς, μπορούν να σταματήσουν μία επιδημία στην αρχή της.
Ο Ουώρικ ΜακΚίμπιν του Ινστιτούτου Διεθνούς Πολιτικής Λόουρυ, που βρίσκεται στην Αυστραλία, ανέπτυξε ένα άλλο μοντέλο που εξετάζει ποιες επιπτώσεις θα έχει μία πανδημία της γρίπης των πτηνών στην διεθνή οικονομία. Όπως μας είπε, το φονικό στέλεχος Η5Ν1 του ιού της γρίπης θα μπορούσε να οδηγήσει σε σειρά οικονομικών σοκ.
«Όταν άνθρωποι αρρωσταίνουν ή πεθαίνουν», λεει ο κ. ΜακΚίμπιν «αλλάζουν οι συσχετισμοί στην αγορά εργασίας. Αλλάζει το μέγεθος του τι μπορεί να παράγει η οικονομία, δημιουργούνται εμπόδια στην παραγωγή. Ένα ακόμα σοκ είναι ότι οι βιομηχανίες πρέπει να λάβουν κάποια μέτρα και συνήθως αυτά συνεπάγονται επιπλέον έξοδα. Το τρίτο και σημαντικότερο είναι ότι αλλάζει πολύ η συμπεριφορά των ανθρώπων. Οπότε θα σταματήσουν να συχνάζουν σε ανοικτούς χώρους όπου μπορεί να έχουν επαφές με μολυσμένα άτομα. Έτσι οι άνθρωποι αλλάζουν τις συνήθειές τους και το πού ξοδεύουν τα χρήματά τους. Μένουν περισσότερο στα σπίτια τους».
Ο κ. ΜακΚίμπιν υποστηρίζει ότι αναφορικά με το ακαθάριστο εθνικό προϊόν, μια πανδημία θα μπορούσε να προξενήσει τεράστιες οικονομικές καταστροφές και ότι οι χώρες που θα υποφέρουν πιο πολύ θα είναι οι αναπτυσσόμενες. Και ο λόγος είναι: «Επειδή δεν έχουν την δυνατότητα να ανταποκριθούν. Οι συνθήκες εκεί είναι τέτοιες εξαιτίας του υπερπληθυσμού τους, των συνθηκών διαβίωσης, των συστημάτων υγείας που δεν μπορούν να ανταποκριθούν. Και αυτές ακριβώς είναι οι χώρες που δεν έχουν τους οικονομικούς πόρους για να αποτρέψουν ένα τέτοιο φαινόμενο».
Ο κ. ΜακΚίμπιν αναρωτιέται έν όψει του τεράστιου κόστους που θα είχε μία πανδημία της γρίπης των πτηνών, αν ξοδεύονται αρκετά χρήματα για την πρόληψή της.«Δεν το πιστεύω, τονίζει ο κ. ΜακΚίμπιν. «Σίγουρα δεν ξοδεύονται αρκετά στις αναπτυσσόμενες χώρες σε συστήματα δημόσιας υγείας, για παράδειγμα. Διότι όταν όντως ξεσπάσει επιδημία της νόσου, που κατά πάσα πιθανότητα αυτό θα συμβεί στην Ασία, δεν πρόκειται να σταματήσει στα σύνορα».