Η Υπουργός Εξωτερικών Ντόρα Μπακογιάννη, που συνεχίζει την επίσκεψή της στην Αμερικανική πρωτεύουσα, ανέπτυξε στο Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Μελετών της Ουάσιγκτον τον ρόλο της Ελλάδας στην ευρύτερη στρατηγική για τη Νοτιοανατολική Ευρώπη.
Πρόκειται, είπε, για μια περιοχή που τουλάχιστον σε αυτή την περίοδο δεν συγκαταλέγεται ανάμεσα στις επικίνδυνες περιοχές του κόσμου, ο οποίος και έχει στραμμένα τα μάτια του προς άλλες εστίες ανάφλεξης όπως τη Μέση Ανατολή, το Σουδάν, το Ιράν, το Αφγανιστάν και το Ιράκ. Ωστόσο επεξήγησε ότι αποφάσισε να μιλήσει για τα Βαλκάνια, που συχνά επονομάζονται ως «καζάνι της ιστορίας», γιατί ενώ μεν δεν βράζουν, εν τούτοις «σιγοβράζουν και θα συνεχίσουν να χρήζουν της ιδιαίτερης προσοχής μας για καιρό ακόμη».
Κατά την κα Υπουργό, «το έργο της οικοδόμησης ισχυρών κρατών, της υποστήριξης οικονομικής ανάπτυξης, της εγκαθίδρυσης του κράτους δικαίου, της δημιουργίας αποτελεσματικών θεσμών τους οποίους να μπορούν να εμπιστευθούν όλοι οι πολίτες – ανεξαρτήτως θρησκείας ή εθνότητας, σημειώνει πρόοδο (στη Νοτιοανατολική Ευρώπη) αλλά δεν έχει περατωθεί ακόμη».
Κάνοντας μια σύντομη επισκόπηση της περιοχής η κυρία Μπακογιάννη επισήμανε ότι δέκα χρόνια μετά την υπογραφή των συμφωνιών του Dayton, γίνεται τώρα διαδικασία αναβάθμισής τους, προσαρμογής τους προς τη σημερινή πραγματικότητα και επίτευξης συμφωνίας για μια νέα, πιο σταθερή Βοσνία-Ερζεγοβίνη, ενώ το Μαυροβούνιο, νεότερο μέλος της οικογένειας των κρατών, μόλις ξεκινά τα πρώτα του δειλά βήματα στην διεθνή κονίστρα, προσπαθώντας να εδραιωθεί εσωτερικά ως ένα λειτουργικό κράτος.
Παράλληλα, συνέχισε η Υπουργός Εξωτερικών, η Σερβία, κράτος-κλειδί για τη σταθερότητα της περιοχής, συνεχίζει να ταλανίζεται από το παρελθόν της και δεν έχει ακόμη εκπληρώσει τις υποχρεώσεις που έθεσε το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για την Πρώην Γιουγκοσλαβία, προκειμένου να προχωρήσει η ενταξιακή της πορεία σε ΕΕ και NATO. Κι επίσης, η διεθνής κοινότητα αναζητά ακόμη σαφήνεια, όσον αφορά στο τελικό καθεστώς του Κοσσυφοπεδίου και έως ότου αυτή γ σαφήνεια επιτευχθεί και τύχει της υποστήριξης όλων των κρατών της περιοχής, η κυρία Μπακογιάννη δεν πιστεύει πως θα έχει επέλθει σταθερότητα στα Βαλκάνια.
Η Ελληνίδα υπουργός υπογράμμισε πως για τη Νοτιοανατολική Ευρώπη το μεγαλύτερο και πιο επιτυχημένο μετα-πολεμικό εγχείρημα ως προς την πρόληψη διενέξεων είναι η σταδιακή διεύρυνση της ίδιας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Κατά την έκφρασή της: «Η ΕΕ έχει επιτυχώς σφυρηλατήσει δεσμούς κοινών συμφερόντων και οφελών μεταξύ πρώην εχθρών και έχει εδραιώσει τη δημοκρατία σε πρώην δικτατορίες με αξιοσημείωτη επιτυχία. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έκανε το πρώτο μισό του περασμένου αιώνα να φαίνεται ακόμη πιο απόμακρο. Για τις περισσότερες, αν όχι όλες τις χώρες που τώρα συνωστίζονται στο κατώφλι της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η προοπτική της ένταξης επιδρά ως σημαντικό κίνητρο αλλαγών. Έχει ενθαρρύνει και υποστηρίξει τις εθνικές κυβερνήσεις στη μακρά και επώδυνη διαδικασία προς την εγκαθίδρυση δημοκρατίας με ελεύθερη αγορά, η οποία εκτιμά την πολυμορφία, σέβεται τις μειονότητες, ενθαρρύνει τις αποκλίνουσες απόψεις και αποδέχεται κριτική των κυβερνητικών πολιτικών».
Κάτω από αυτό το πρίσμα, η Ελλάδα υποστήριξε σθεναρά την ενσωμάτωση του συνόλου των χωρών της Νοτιοανατολικής Ευρώπης στην ευρωπαϊκή οικογένεια. Σύμφωνα με την Υπουργό Εξωτερικών, «Η συνολική πολιτική (της Ελλάδας) βασίζεται σε μια πολύ απλή αρχή: αν επιθυμούμε να φέρουμε ειρήνη και ευημερία στην Ευρωπαϊκή Ήπειρο, τότε η Ευρωπαϊκή ολοκλήρωση δεν μπορεί να είναι κατακερματισμένη. Πιστεύουμε ότι η νέα Ευρώπη που γεννιέται, θα είναι ακόμη πιο εύπορη, πιο ισχυρή και πιο ανθεκτική, εάν συμπεριλάβει την Νοτιοανατολική Ευρώπη».
Κατά την εκτίμηση της κυρίας υπουργού, η πιο βασική πρόκληση που αντιμετωπίζει η διεθνής κοινότητα στα Βαλκάνια είναι το μέλλον του Κοσσυφοπεδίου κι αυτό γιατί μετά από μήνες διαπραγματεύσεων δεν έχει ακόμα σημειωθεί ουσιαστική πρόοδος. Το πρόβλημα με απλά λόγια έγκειται στο ότι οι Σέρβοι φαίνονται έτοιμοι να αποδεχτούν οποιαδήποτε συμφωνία εκτός από την ανεξαρτησία ενώ, οι Αλβανόφωνοι του Κοσσυφοπεδίου δεν θα αποδεχτούν τίποτα λιγότερο από την ανεξαρτησία.
Η κυρία Μπακογιάννη είπε ότι η πολιτική της Ελλάδας αναφορικά με αυτό το ζήτημα είναι σαφής και συνίσταται στο ότι δεν πρέπει να θυσιαστεί η επίτευξη μιας μακροχρόνιας και βιώσιμης λύσης στο βωμό μιας προκαθορισμένης και αυθαίρετης προθεσμίας και σε περίπτωση που τα εμπλεκόμενα μέρη χρειαστούν περισσότερο χρόνο για να επιτύχουν τα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα ο χρόνος αυτός θα πρέπει να τους δοθεί. Επίσης, συνέχισε, πρέπει να ενθαρρύνουμε και τα δύο μέρη να συμμορφωθούν με τα πρότυπα της δημοκρατίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ειδικά αναφορικά με την προστασία των μειονοτήτων.
Η Ελληνίδα υπουργός Εξωτερικών αφιέρωσε σημαντικό μέρος της ομιλίας της στην Τουρκία, την οποία και χαρακτήρισε σαν χώρα ιδιαίτερης γεωπολιτικής σημασίας για την περιοχή. Η κυρία Μπακογιάννη είπε πως η Ελλάδα υποστηρίζει την υποψηφιότητα της Τουρκίας για την απόκτηση της ιδιότητας του πλήρους μέλους της ΕΕ αλλά παράλληλα τόνισε πως και η Τουρκία οφείλει να εκπληρώσει ορισμένα σαφή πολιτικά, οικονομικά και θεσμικά κριτήρια για την ένταξή της στην ΕΕ. Η υπουργός ήταν απόλυτα σαφής. Όπως ακριβώς είπε: «Η ΕΕ οικοδομήθηκε βάσει μιας κοινής κληρονομιάς δικαίου και πολιτικών δικαιωμάτων. Είναι σημαντικό η Τουρκία, όπως οποιαδήποτε άλλη υποψήφια χώρα, να προωθήσει τις μεταρρυθμίσεις, τις οποίες δεσμεύτηκε να εφαρμόσει. Εφόσον η Τουρκία προβεί στις απαραίτητες προσαρμογές, πρέπει να εγκριθεί η πλήρης ένταξή της στην Ευρωπαϊκή Ένωση».
Σε σχέση με το Κυπριακό, η κυρία Μπακογιάννη δήλωσε πως η Ελλάδα και το σύνολο της Ευρωπαϊκής Ένωσης υποστηρίζουν τη δημιουργία ενός ομόσπονδου δικοινοτικού κράτους στο οποίο οι Ελληνοκύπριοι θα διαμοιράζονται την εξουσία με τους Τουρκοκυπρίους. Και πρόσθεσε πως «αναζητείται πλέον νέα λύση, η οποία θα πρέπει να λάβει υπόψη όχι μόνο το έργο του ΟΗΕ, αλλά και πλήρως το γεγονός ότι η Κύπρος αποτελεί πλέον ένα κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και, συνεπώς, οποιαδήποτε λύση του προβλήματός της πρέπει να συνάδει προς τις Ευρωπαϊκές αρχές και προδιαγραφές».
Η κυρία Μπακογιάννη κατέληξε εκφράζοντας την ελπίδα πως τα Βαλκάνια θα αποτελέσουν αναπόσπαστο κομμάτι της νέας Ευρώπης που οικοδομείται τώρα.
