Επιμέλεια Άννα Καραγιαννοπούλου
Διεθνής δύναμη του ΟΗΕ αποτελούμενη από δεκάδες χιλιάδες στρατιώτες αναμένεται στο Λίβανο, μέσα στον επόμενο μήνα, για να αναλάβει καθήκοντα θεματοφύλακα της ευαίσθητης εκεχειρίας που επετεύχθη μεταξύ Ισραήλ και Χεζμπολά. Όμως ποιοί είναι οι παράγοντες που θα συντελέσουν στο να στεφθεί αυτή η αποστολή με επιτυχία; Πολλοί Αμερικανοί αναλυτές προβληματίζονται αναφορικά με την ικανότητα αυτής της δύναμης να διατηρήσει πραγματικά την ειρήνη στη περιοχή.
Ο Μπιλ Στούμπνερ, εμπειρογνώμονας σε θέματα επίλυσης διαφορών που έχει συνεργαστεί επανειλημμένα με τα ΗΕ σε ειρηνευτικές αποστολές όπως αυτή στη Βοσνία, δηλώνει ότι κατά τον σχεδιασμό μιας τέτοιας αποστολής θα πρέπει να γίνει απόλυτα κατανοητό ότι τα εθνικά συμφέροντα πάντα υπερτερούν των διεθνών συμφερόντων. Και μάλιστα όχι μόνο τα εθνικά συμφέροντα των εμπλεκόμενων πλευρών, αλλά και των χωρών που συμμετέχουν στην ειρηνευτική αποστολή. Επίσης, κατά τον κ. Στούμπνερ, η ειρηνευτική αυτή αποστολή θα πρέπει να έχει ξεκάθαρη και απόλυτα κατανοητή από όλους εντολή και ενιαία διοίκηση με αρκετό εξοπλισμό για την επίτευξη του στόχου της.
Αλλά το πλέον σημαντικό συστατικό για την επιτυχία αυτής της αποστολής, δηλώνει ο κ. Στούμπνερ, είναι η πολιτική θέληση. «Ακόμη και αν λειτουργούν όλοι οι άλλοι παράγοντες», λέει ο κύριος Στούμπνερ «αν δεν υπάρχει η πολιτική θέληση απ’ την πλευρά των αντιμαχομένων πλευρών για την διατήρηση της ειρήνης, δεν υφίσταται θέμα διατήρησης της ειρήνης».
Στην περίπτωση Ισραήλ και Λιβάνου κύριο ρόλο στο θέμα της επίτευξης βιώσιμης ειρήνης ενέχει και ο παράγοντας Χεζμπολλά που η αμερικανική κυβέρνηση θεωρεί τρομοκρατική οργάνωση, αλλά η Ουάσιγκτον δεν μπορεί να αγνοήσει το γεγονός ότι η Χεζμπολλά συμμετέχει στη κυβέρνηση του Λιβάνου και υποστηρίζεται απ’ τη Συρία και το Ιράν. Η κυβέρνηση Μπους αποφεύγει απ’ ευθείας επαφές και με τις δύο αυτές χώρες, λέγοντας, για παράδειγμα, ότι «Η Συρία ξέρει τι πρέπει να κάνει».
Αλλά πολλοί αναλυτές τονίζουν ότι δεν πρόκειται να υπάρξει ειρήνη χωρίς την κάποια συμμετοχή και της Συρίας. Συγκεκριμένα ο Ντέηβιντ Μακ του Ινστιτούτου για τη Μέση Ανατολή δηλώνει: «Αναμφίβολα η Συρία είναι μέρος του προβλήματος, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι η Συρία δεν θα μπορούσε να γίνει και μέρος της λύσης. Όπως, κατά κάποιο τρόπο και η Χεζμπολά θα μπορούσε να γίνει μέρος της λύσης στο εσωτερικό του Λιβάνου. Γιατί μια συμφωνία στο εσωτερικό του Λιβάνου θα πρέπει να περιλαμβάνει και τον αφοπλισμό της Χεζμπολά και την αποδοχή από μέρους της οργάνωσης ενός καθεστώτος που θα δίνει στη κυβέρνηση του Λιβάνου απόλυτο έλεγχο σε θέματα οπλισμού».
Είναι όμως δυνατή η επίτευξη μιας τέτοιας συμφωνίας στο εσωτερικό του Λιβάνου που θα προβλέπει τον εθελοντικό αφοπλισμό της Χεζμπολά στα πλαίσια μιας μακροπρόθεσμης πολιτικής διαδικασίας, έτσι ώστε οι ειρηνευτικές δυνάμεις να αναλάβουν ρόλο εγγυητή της τήρησης αυτής της συμφωνίας;
Ο πρέσβης Άρθουρ Χιούζ του Ινστιτούτου για τη Μέση Ανατολή δηλώνει ότι κάτι τέτοιο είναι εφικτό, με την προϋπόθεση όμως ότι η ειρηνευτική δύναμη θα επιδείξει προσαρμοστικότητα. «Η αποστολή των ΗΕ θα πρέπει να λειτουργήσει μη γραφειοκρατικά, ευέλικτα και εύστροφα», λέει ο κύριος Χιούζ. «Θα πρέπει να μπορεί να ανταποκρίνεται σε καταστάσεις εν εξελίξει μεταξύ των δύο εμπλεκομένων πλευρών και να ικανοποιεί τις ανάγκες τους. Δεν θα πρέπει να προσκολλάται στο γράμμα και το πρωτόκολλο του ψηφίσματος, αλλά να αντιδρά στις ανάγκες που θα προκύπτουν στη περιοχή».
Είναι, λοιπόν, άγνωστο προς το παρόν, δηλώνουν αμερικανοί αναλυτές, αν θα υπάρξει η πολιτική θέληση στο Λίβανο, το Ισραήλ και τα ΗΕ, για να ξεπεραστούν πολλαπλά εμπόδια πριν την ανάπτυξη της ειρηνευτικής δύναμης στο νότιο Λίβανο και κατά τη διάρκεια της εκεί παραμονής της, με στόχο την εξασφάλιση ηρεμίας στη περιοχή.