Η ιρακινή ηγεσία απέτυχε να ολοκληρώσει το σχέδιο του νέου συντάγματος της χώρας μέχρι την εκπνοή της προθεσμίας της 15ης Αυγούστου, αλλά αποφάσισε να παρατείνει την προθεσμία αυτή έως τα μεσάνυχτα της 22ης Αυγούστου. Αλλά ποιά ακριβώς είναι τα κύρια προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι ιρακινοί νομοθέτες.
Παρόλο που η Κουρδική, η Σιιτική και η Σουνιτική ηγεσία του Ιράκ είχε επιτύχει μία κατ’αρχήν συμφωνία σε πολλά θέματα έως τις 15 Αυγούστου, εν τούτοις παρέμεινε διαιρεμένη σε πολλά άλλα καίρια ζητήματα. Οι κοσμικοί Κούρδοι αντιτίθενται στις απαιτήσεις των Σιιτών να θεωρείται το Ισλάμ ως κύρια πηγή της ιρακινής νομοθεσίας. Οι Σιίτες και οι Σουνίτες είναι αντίθετοι στις απαιτήσεις των Κούρδων να περιφρουρήσουν τα δικαιώματά τους και να κηρύξουν ανεξάρτητη την αυτόνομη περιοχή τους.
Ο Κούρδος δημοσιογράφος και αναλυτής Χίγουα Οσμάν λέει ότι τα κύρια εμπόδια για την επίτευξη πλήρους συμφωνίας παραμένουν, κυρίως τα θέματα της ομοσπονδιακής διακυβέρνησης και του καταμερισμού των κερδών από την βιομηχανία πετρελαίου.
«Οι Σιίτες υποστηρίζουν στην πλειοψηφία τους το ομοσπονδιακό μοντέλο,» αναφέρει ο κύριος Οσμάν, «και μία δυνατή ομοσπονδία στο νότο. Οι Σουνίτες τάχθηκαν ευθύς εξ αρχής κατά του ομοσπονδιακού συστήματος, καθώς και του διαμερισμού των πλουτοπαραγωγικών πηγών».
Ο κ. Οσμάν είπε ότι δεν είναι σίγουρος αν θα επιτευχθεί συμφωνία μέχρι τα μεσάνυχτα της Δευτέρας, αλλά πιστεύει ότι είναι σημαντικό όλες οι πλευρές να επιμείνουν στις αρχές τους.
«Πιστεύω ότι όσο περισσότερο συζητούν», λέει ο κύριος Οσμάν, «τόσο καλύτερα αποτελέσματα θα έχουν και θα υπάρξει και μεγαλύτερο πεδίο για συμβιβασμούς εφόσον όλες οι πλευρές επιτύχουν μία χρυσή τομή όχι σε τεχνικά και πρακτικά θέματα, αλλά στις αρχές που αφορούν στους απλούς ιρακινούς πολίτες, όπως την ελευθερία του λόγου, τα ανθρώπινα δικαιώματα, την ελευθερία του θρησκεύεσθαι».
Ο ιρακινός πολιτικός αναλυτής Ραέντ Τζαράρ, πού λέει ότι είναι μισός Σιίτης και μισός Σουνίτης, λέει ότι η αρχική προθεσμία της 15ης Αυγούστου ήταν τελείως εξωπραγματική.
«Πιστεύω ότι η επιβολή προθεσμίας,» λέει ο κύριος Τζαράρ «για την ολοκλήρωση του συντάγματος είναι παράλογη, διότι τα μέλη της επιτροπής έχουν τόσα αντιφατικά θέματα να επιλύσουν, που είναι αδύνατο να καταλήξουν τόσο σύντομα σε συμφωνία. Μερικά από αυτά, έχουν να κάνουν με την ενότητα του Ιράκ, όπως το αν το Κουρδιστάν θα αποτελεί τμήμα της χώρας ή όχι. Ίσως το κύριο πρόβλημα είναι το ότι ορισμένοι Κούρδοι ηγέτες ζητούν απόσχιση από Ιράκ και την εδραίωση αυτόνομου κράτους. Πιστεύω ότι κάτι τέτοιο θα είναι απαράδεκτο για άλλες δυνάμεις της περιοχής, όπως την Τουρκία, το Ιράν, ακόμα και τη Συρία».
Ο Χίγουα Οσμάν λέει ότι δεν εκπλήσσεται που οι τρεις πλευρές δεν συμφωνούν, όμως οι Κούρδοι του Ιράκ πιστεύουν ότι οι Σουνίτες Άραβες πρέπει να διατηρήσουν ενεργό ρόλο στην κατάρτιση του συντάγματος.
«Πρόκειται για την πρώτη προσπάθεια των Ιρακινών να αποκτήσουν σύνταγμα», τονίζει ο κύριος Οσμάν. «Αυτή είναι η πρώτη ελεύθερα εκλεγμένη εθνοσυνέλευση, ενώ τα προβλήματα αυτά υπάρχουν εδώ και 80 χρόνια. Απλώς τώρα είναι η πρώτη ευκαιρία που δίνεται στους ιρακινούς για να τα συζητήσουν. Είναι καλύτερα να καθυστερήσουν κατά μία εβδομάδα και να καταλήξουν σε ένα καλύτερο σύνταγμα, παρά να βιαστούν και να έχουν ένα σύνταγμα που ενδεχομένως δεν θα αντιπροσωπεύει την βούληση του ιρακινού λαού».
Ο Ραέντ Τζαζάρ συμφωνεί ότι και οι τρεις πλευρές θα πρέπει να καταλήξουν σε συμφωνία όταν είναι έτοιμες, χωρίς εξωτερικές πιέσεις και προσθέτει ότι λανθασμένα έχει δοθεί τόση έμφαση σε τεχνητές προθεσμίες.
Όμως, και ο ρόλος της θρησκείας αποτελεί ένα μεγάλο εμπόδιο στην διαδικασία κατάρτισης του συντάγματος, Σύμφωνα με το Χαρέθ Χαντέμ, του ραδιοφωνικού σταθμού της Βαγδάτης Ράδιο Αλμαχάμπα η θρησκεία αποτελεί ένα από τα πολλά προβλήματα.
«Έχουμε το θέμα του Κουρδιστάν», λέει ο κύριος Χαντέμ «τα σύνορα του Κουρδιστάν, το θέμα του Κιρκούκ, τον διαμερισμό του εθνικού πλούτου και άλλα πολλά. Αυτά είναι θέματα που διαιρούν ακόμα και κοσμικούς ιρακινούς. Προσωπικά πιστεύω ότι η θρησκεία δεν θα αποτελέσει μείζον εμπόδιο, επειδή ήδη στο σημείο αυτό υπάρχει συμφωνία, ότι δηλαδή το Ισλάμ θα είναι μία από τις πηγές του ιρακινού νόμου. Σαν ιρακινός πολίτης, ελπίζω ότι θα δημιουργήσουν ένα σύνταγμα που να εγγυάται τα δικαιώματα όλων των πολιτών και να απαλλάσσει τον λαό από τα κατάλοιπα της δικτατορίας».
Και ο κ. Χαντέμ αμφιβάλλει ότι το σύνταγμα θα είναι έτοιμο έως την λήξη της προθεσμίας της Δευτέρας, όμως σαν ιρακινός πατριώτης το ελπίζει. Αν δεν έχει επιτευχθεί συμφωνία αναφορικά με το σύνταγμα έως τότε, η μεταβατική κυβέρνηση και η εθνοσυνέλευση θα πρέπει να διαλυθούν και να γίνουν και πάλι εκλογές. Αν όμως υπάρξει συμφωνία, οι ιρακινοί θα μεταβούν στις κάλπες στις 15 Οκτωβρίου για να εγκρίνουν ή να απορρίψουν το νέο σύνταγμα. Σε περίπτωση που εγκριθεί, τότε θα διενεργηθούν εθνικές εκλογές στις 15 Δεκεμβρίου για την ανάδειξη της μόνιμης ιρακινής κυβέρνησης.