O Αρχιεπίσκοπος κατ΄ ιδίαν προέβη σε λεπτομερή περιγραφή της ιατρικής κατάστασης των τελευταίων ημερών του εκλιπόντος. «Αν και είχε δυσκολία αναπνοής ήταν σε πλήρη επικοινωνία με το περιβάλλον – ανέφερε – Μιλούσα μαζί του κάθε μέρα ακόμα και το Σάββατο όπου δεν υπήρχαν ανεπτυγμένες προτάσεις, αλλά ήταν σαφής στο λόγο του», είπε χαρακτηριστικά.
Την Παρασκευή και ενώ έπρεπε να ακολουθήσει και δεύτερη επέμβαση για την αφαίρεση σχηματιζόμενου υγρού των πνευμόνων, ο ίδιος το αρνήθηκε λέγοντας πως «Ο Θεός με καλεί είμαι έτοιμος να φύγω».
Την Κυριακή το πρωί ξύπνησε με αυξημένες αναπνευστικές δυσκολίες ενώ η κατάσταση της υγείας του επιδεινώθηκε μεταξύ 1:30 και 2:00 το μεσημέρι, όπου άρχισε πλέον να εξασθενεί με αποτέλεσμα να χάνεται η αίσθηση επαφής με το περιβάλλον.
«Ηταν σαν ένα καντήλι που φτάνει στις τελευταίες σταγόνες λαδιού, ή σαν ένα κεράκι που λιώνοντας έχει φτάσει στην τελευταία του φλόγα – είπε συγκινημένος ο αρχιεπίσκοπος Αμερικής κ. Δημήτριος- προσθέτοντας πως ήταν ένα απολύτως γαλήνιο τέλος. Βρισκόταν σε απόλυτη ετοιμότητα να αντιμετωπίσει τον θάνατο ή όπως έλεγε και ο ίδιος «Είμαι έτοιμος να αντιμετωπίσω τον Δημιουργό»
Ο Αρχιεπίσκοπος κ. Δημήτριος ήταν καθ οδόν προς το νοσοκομείο μετά την λήξη της παρέλασης, όταν τον ειδοποίησαν πως ο γέροντας κοιμήθηκε. «Με ένα τρισάγιο τον αποχαιρετήσαμε στο κρεβάτι του νοσοκομείου. Εκεί έκλεισε το μεγάλο κεφάλαιο του Ιακώβου με βαθύτατα συγκινητικό τρόπο», είπε ο Αρχιεπίσκοπος.
Η σορός του πρώην Αρχιεπισκόπου Βορείου και Νοτίου Αμερικής, Ιακώβου θα εκτεθεί σε δημόσιο προσκύνημα από την Τρίτη το απόγευμα στον Καθεδρικό Ναό της Αγίας Τριάδας. Την Πέμπτη το πρωί θα τελεσθεί Θεία Λειτουργία και αμέσως μετά θα ακολουθήσει η κηδεία. Στη συνέχεια η σορός του θα μεταφερθεί στην Βοστόνη σύμφωνα με την επιθυμία του ιδίου και η ταφή του θα γίνει στον χώρο της Θεολογικής Σχολής πίσω από το Ιερό του Παρεκκλησίου στον λόφο της ελπίδας, εκεί όπου βρίσκονται θαμμένοι ο μητροπολίτης Σίλας και ο Επίσκοπος Αβίδου, Γεράσιμος.
Πρόκειται για μια οδυνηρή ώρα του αποχαιρετισμού ενός ανθρώπου τέτοιου μεγέθους, πολυσύνθετου, με ισχυρή διαλεκτική δύναμη, εντονότατη προσωπικότητα και οραματισμό, ενός ανθρώπου που μπορούσε με την ίδια άνεση να συνομιλήσει με μικρά παιδιά, αλλά και προέδρους της Αμερικής και λοιπών κρατών. Πρόκειται για τον άνθρωπο που διαμόρφωσε την φυσιογνωμία της ομογένειας στο δεύτερο μισό του 20ου αιώνα.
Η Ιερά αρχιεπισκοπή Αμερικής θα τηρήσει πένθος εννέα ημερών ενώ θα ζητηθεί από όλες τις κοινότητες κατά την διάρκεια της νεκρώσιμης ακολουθίας να χτυπούν πένθιμα οι καμπάνες των Ιερών Ναών.
Καταλήγοντας ο Αρχιεπίσκοπος κ. Δημήτριος είπε πως«άν ήθελα να αναφέρω στατιστικά την κυριαρχούσα λέξη του ήταν η λέξη Ευχαριστώ και Σας αγαπώ Ολους».
Δηλώσεις έχουν αρχίσει να καταφθάνουν από παντού, ενώ για την κηδεία θα παρευρεθεί από την Ελλάδα ο Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος, το Πατριαρχείο θα εκπροσωπήσουν οι Μητροπολίτες Μ. Βρεττανίας και Ιμβρου και Τενέδου, ενώ την Ελληνική κυβέρνηση θα εκπροσωπήσει ο Υπουργός Μακεδονίας Θράκης κ. Τσιαρτσιώνης.
Με επιστολή του ο Κυβερνήτης της Νέας Υόρκης κ. Πατάκι αναφέρει:
«Ο Αρχιεπίσκοπος Ιάκωβος ήταν ένας από τους μεγαλύτερους ηγέτες της Ορθοδοξίας όπου επί 37 έτη και με ακλόνητη δέσμευση προώθησε την χριστιανική ενότητα και υποστήριξε τα ανθρώπινα δικαιώματα βαδίζοντας μάλιστα μαζί με τον Μάρτιν Λούθερ Κίνγκ στην Αλαμπάμα το 1965. Θα θυμόμαστε τον ηγέτη αυτό, την δύναμη και το κουράγιο του, αλλά και την αφοσίωσή του στον Θεό.»